Zeeuws Deltaplan biedt perspectief voor zoetwatersituatie

28 juli 2021

Gedeputeerde Staten

In droge periodes ontstaat er soms een tekort aan zoet water

In Nederland krijgen we steeds vaker te maken met extreem weer. Langdurige droogte en extreme neerslag wisselen elkaar af. Zoet water is er daardoor niet altijd beschikbaar op het moment dat dit nodig is. Daarom werken we aan manieren om ervoor te zorgen dat Zeeland in 2050 een robuuste zoetwatersituatie heeft. Dat gebeurt in het Zeeuws Deltaplan Zoet Water.

Behoefte en beschikbaarheid

De zoetwatersituatie geeft aan in hoeverre een gebied of bedrijf in de eigen zoetwaterbehoefte kan voorzien. Het gaat dan niet om absolute getallen, maar om de verhouding tussen behoefte en beschikbaarheid. Dat betekent ook dat je beide knoppen kunt draaien: de behoefte verkleinen of de beschikbaarheid vergroten. De eerste knop bevindt zich vaak op bedrijfsniveau. Zo kunnen agrariërs de vraag naar water verminderen door doelmatiger irrigatie, aanpassing van de gewaskeuze of een betere bodemstructuur

Daarnaast zijn er mogelijkheden om de beschikbaarheid van water op bedrijfsniveau te vergroten. Lange tijd was het beleid erop gericht de beschikbaarheid voor een heel gebied te verbeteren, bijvoorbeeld door de aanleg van een externe wateraanvoer. Inmiddels wordt ook gekeken naar de mogelijkheden van wateropslag in bassins, ontzilting van zout water, en het benutten van effluentstromen. De zoetwatervoorraad kan ook plaatselijk vergroot worden door specifieke maatregelen. De mogelijkheden variëren echter sterk per regio; afhankelijk van de ondergrond en de beschikbaarheid van bronwater.

Welke maatregelen zijn mogelijk?

De stip op de horizon is bekend: we werken aan een Zeeland dat in 2050 weerbaar is tegen zoetwatertekorten. Op de weg naar 2050 zoeken we naar de beste acties en maatregelen. In volgorde van voorkeur en urgentie zijn dat:

De basis op orde: het belang van een sterk ecosysteem en een veerkrachtige bodem
Zuinig omgaan met water: effectieve irrigatietechnieken en de rol van de gewas- en/of raskeuze.
Water langer vasthouden: waterbeheer van de kavel tot en met de aansturing van het primaire watersysteem.
Water opslaan: in kunstmatige bekkens, in de ondergrond en in natuurgebieden.
Water hergebruiken: water afkomstig uit stedelijke gebieden, water uit afvalwaterzuiveringen, de mogelijkheden van ontzilting.
Water aanvoeren
Functiewijziging en accepteren van restrisico’s

Leidende principes geven houvast

Het Zeeuws Deltaplan Zoet Water kwam tot stand in samenwerking met Waterschap Scheldestromen, gemeenten, ZLTO, ZAJK, natuur- en milieuorganisaties, bedrijven en kennisinstellingen. Gedeputeerde Anita Pijpelink is blij dat zoveel partijen hebben meegedacht om het Zeeuws Deltaplan Zoet Water op te stellen. “Alle partijen leverden bouwstenen en beschreven de huidige stand van zaken. Het is duidelijk dat de zoetwaterproblematiek een complex, veelzijdig vraagstuk is. Je kunt het probleem niet oplossen met twee of drie simpele ingrepen. Ik ben er dan ook heel content mee dat het gelukt is om samen met alle belanghebbenden leidende principes te formuleren. Die geven houvast om samen aan de slag te gaan.”

Samenwerking essentieel

Naast alle technische maatregelen, is het vooral een maatschappelijke opgave om te werken aan een robuuste zoetwatersituatie. Met aandacht voor samenwerking, delen van kennis en regelgeving. Pijpelink: “De situatie, de problematiek en dus de kansen en mogelijkheden variëren per gebied. Samenwerken aan vervolgacties is essentieel om resultaten te boeken. Zo maken we Zeeland samen weerbaar tegen zoetwatertekorten!”