Zeeuwse aanpak stikstof: samen aan de slag

Sinds de uitspraak over de PAS in mei 2019 hebben overheden hard gewerkt om oplossingen voor het stikstofprobleem in beeld te krijgen. In eerste instantie ging alle aandacht daarbij uit naar het vaststellen van beleidsregels, om de vergunningverlening weer op gang te krijgen. Verder is er landelijk veel inzet gepleegd op het nemen van bronmaatregelen ten behoeve van woningbouw en infrastructurele projecten. Met deze maatregelen zijn we er echter nog niet. Om het stikstofprobleem op te lossen, is meer nodig. Daarom heeft de Provincie nu een strategische aanpak vastgesteld, met drie pijlers en tien actielijnen.

Gedeputeerde Anita Pijpelink is  trots op de Zeeuwse aanpak: "We zullen met zijn allen aan de slag moeten om ervoor te zorgen dat de biodiversiteit De hoeveelheid verschillende soorten planten en dieren die bestaan in een bepaald gebied. verbetert. Voor de realisatie van de actielijnen zitten we dan ook met alle Zeeuwse partijen om tafel: van akkerbouwer tot natuurorganisatie; van recreatiesector tot industrie. Ik heb er alle vertrouwen in dat we er samen uit gaan komen. "

Zeeland: unieke situatie

Zeeland is een provincie die stikstof importeert, terwijl Nederland als geheel juist stikstof exporteert. Door de geografische ligging ontvangt onze provincie veel stikstof vanuit uit het buitenland en van de scheepvaart. Tegelijkertijd hebben we als akkerbouwprovincie met een groot aandeel industrie minder mogelijkheden om iets te doen aan reductie in depositie. Zo hebben we bijvoorbeeld weinig intensieve veehouderijen. De unieke situatie van Zeeland als kust- en grensprovincie kaarten we regelmatig aan bij het Rijk. Tevens vinden er gesprekken met België plaats over wat zij al doen en nog extra kunnen bijdragen in het verminderen van stikstofdepositie.

Wat willen we bereiken?

Het hoofddoel is om op termijn de Zeeuwse natuur in een gunstige staat van instandhouding te krijgen. Daarvoor werken we aan een dalende lijn van stikstofdepositie en een stijgende lijn in de kwaliteit van natuur. Omdat de situatie zo complex is, blijft het stikstofdossier de komende jaren onze aandacht vragen. Alle sectoren moeten aan de slag om ervoor te zorgen dat er minder belastende stikstofvormen terechtkomen in kwetsbare natuurgebieden. Sinds het najaar van 2019 is er een Bestuurlijk Overleg en een externe werkgroep stikstof actief om dit te realiseren.

Hoe pakken we het probleem aan?

Op korte termijn willen we stikstofruimte genereren en een systeem ontwikkelen waarmee vergunningen kunnen worden verleend voor nationale en regionale projecten. Op middellange termijn (tot 2030) willen we een daling van stikstofdepositie bewerkstelligen om ontwikkelruimte te creëren en de kwaliteit van gevoelige gebieden te versterken. Dat doen we zoveel mogelijk in samenhang met transities en integrale gebiedsontwikkeling.

Reductie in depositie is noodzakelijk om de natuur te herstellen en economische ontwikkelingen mogelijk te maken. Tegelijk is robuust maken van de natuur belangrijk om te werken aan een goede staat van instandhouding. Beide pijlers kunnen niet zonder een goede basis van gegevens en informatie. Alle drie de hoofdlijnen vormen samen de basis van de strategische aanpak stikstof in Zeeland.

Pijler 1: Monitoring, informatie en communicatie

De provincie streeft naar een goed beheer van Zeeuwse stikstofruimte. Daarvoor moeten we de effecten van bronmaatregelen en uitgifte van ruimte goed in beeld krijgen. Deze effecten worden vastgelegd in een landelijk stikstofregistratiesysteem. Ook willen we begin 2021 een Zeeuws monitoringsnetwerk stikstof uitrollen. Voor een Zeeuws beeld in economische ontwikkeling wordt de voortgang in knelpunten en vergunningverlening elk kwartaal in beeld gebracht. De Zeeuwse staat van de natuur wordt nu al jaarlijks vastgelegd.

De Provincie is in Zeeland een verbindende schakel in het Zeeuwse netwerk. Zij heeft een belangrijke rol als het gaat om informatie en communicatie richting andere partijen.

Pijler 2: Stikstofreductie

Een significante daling in stikstofdepositie zorgt voor verdere economische ontwikkelingen, maar bovenal voor behoud van onze natuur en gezondheid. Economische ontwikkeling is via vergunningverlening mogelijk, door middel van intern en extern salderen. Nog dit jaar wordt het ook voor veehouderijen mogelijk om extern te salderen.

Sommige N2000-gebieden zijn slechts op één of enkele plaatsen overbelast. Vaak is daar een aanwijsbare bron aanwezig. We onderzoeken de mogelijkheden om deze piekbelasters te reduceren. In gebieden met grotere overschrijdingen zijn meestal meerdere maatregelen nodig. Deze werken we uit in een gebieds- of sectorgerichte aanpak. In de Kop van Schouwen is onlangs een eerste pilot gestart. Bij de gebiedsgerichte aanpak proberen we om zoveel mogelijk de koppeling te leggen met andere ontwikkelingen en plannen, zoals het Klimaatakkoord, de energieopgave en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

Gezien de herkomst van stikstof in Zeeland, wordt ook een sectorgerichte aanpak uitgewerkt voor scheepvaart en havenindustrie. Dat doen we in nauw overleg; in overleg met havenindustrie Vlaanderen en het Rijk.

Pijler 3: Naar een meer robuuste natuur

Het streven is dat alle N2000-gebieden er in 2050 goed bij liggen; oftewel “in gunstige staat van instandhouding” verkeren. We werken nog uit wat dit precies betekent voor de maximaal toelaatbare stikstofdepositie in gebieden als de Kop van Schouwen en de Manteling van Walcheren.

Daarnaast werken we aan natuurherstel- en uitbreiding. De afgelopen jaren hebben we al veel maatregelen genomen om de biodiversiteit in de Zeeuwse natuurgebieden te herstellen. Onder andere in de Kop van Schouwen en de in de Manteling van Walcheren zijn grote stukken duin geplagd, zodat er ruimte is voor natuurlijke verstuiving en kenmerkende duinplanten. Provincie Zeeland zal de komende tijd nog meer maatregelen uitvoeren en indien mogelijk versnellen. Ook maken we het Natuurnetwerk af en zetten we in op bufferzones.