Nationaal Strategisch Plan (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) 2023-2027
Hoe Nederland invulling geeft aan het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) van 2023 tot en met 2027 staat in het Nationaal Strategisch Plan (NSP).
Het plan is intussen ingediend bij de Europese Commissie (EC) in Brussel. We verwachten de definitieve goedkeuring van de EC in december 2022.

Nationaal Strategisch Plan voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
Het GLB is het gemeenschappelijke (Europese) landbouwbeleid. Dit beleid wordt steeds voor een periode van zeven jaar vastgesteld. In januari 2023 start een nieuwe periode.
In het GLB zijn onder andere inkomenstoeslagen, zoals de basispremie en het plattelandsontwikkelingsprogramma (POP) geregeld. Iedere lidstaat van de Europese Unie kan zelf invulling geven aan het beleid.
In Nederland voeren we het GLB uit met een Nationaal Strategisch Plan (NSP). Bij het opstellen van het NSP werken de volgende partijen samen:
- ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV)
- Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W),
- provincies
- waterschappen
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
Vanaf 1 januari 2023 gaat het nieuwe Nationaal Strategisch Plan (NSP) in. In het NSP krijgen boeren steun voor activiteiten die bijdragen aan vernieuwende landbouw. Deze vorm van landbouw moet in balans zijn met natuur, milieu en klimaat. Tussen 2023 en 2027 is hiervoor ’ongeveer 4,7 miljard euro beschikbaar voor Nederlandse boeren.
Het definitieve NSP is ingediend bij de Europese Commissie in Brussel. Er wordt in december een definitieve goedkeuring verwacht.
Meer informatie over het gemeenschappelijk landbouwbeleid vanaf 2023 is te vinden op de webpagina van de RVO.
Veel gestelde vragen en antwoorden
1. Wat kan ik het beste zaaien voor het GLB in 2023? Het graan is eraf, stro is aan kant en de stoppels bemest. Welk gewas levert eventueel meer op binnen de eco-regeling?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
De keuze hangt sterk af van het totale bouwplan op uw bedrijf. De ecoregeling is ingewikkeld. Dit komt omdat u genoeg punten moet verzamelen op alle doelen om te voldoen aan de ecoregeling. Daarnaast moet u ook nog een bepaalde drempelwaarde behalen om de vaste premies van brons, zilver of goud uitbetaald te krijgen.
Koolzaad (zomer- en winterkoolzaad) telt mee als rustgewas en scoort beter in punten op de vijf doelen dan veldbonen als eiwitgewas. Verbouwt uw bedrijf veel graan, dan behaalt u al relatief veel punten op alle vijf de doelen met het graan. Alleen bij genoeg punten kunt u van niveau brons naar zilver of goud groeien door te zorgen voor een bepaalde drempelwaarde.
Stel: u verbouwt alleen graan. U kunt dan bij genoeg punten op de vijf doelen nooit meer halen dan een premie voor het aantal hectare maal 60 euro (groep 2 = Zuidwestelijk kleigebied). Dit wordt dan brons met 60 euro/ha. Door een ander rustgewas te telen kunt u niet groeien van brons naar zilver of goud. Als u nog een eiwitgewas teelt, kunt u groeien naar goud. Met 1 ha eiwitgewas verzamelt u 'budget' voor ongeveer 10 ha goud van 200 euro/ha. Dit geldt alleen wanneer u in totaal voldoende punten hebt per doel.
2. Ik teel luzerne voor de drogerij. Scoort dit als een rustgewas of als meerjarige teelt in de eco-regeling?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
In de ecoregeling mogen maatregelen of activiteiten gestapeld worden. Zo telt luzerne mee als een rustgewas, als een stikstofgewas en als meerjarige teelt. Als meerjarige teelt telt luzerne alleen mee vanaf het tweede jaar. Dus in het eerste jaar telt luzerne alleen als rustgewas en als stikstofgewas. Bij stapelen van maatregelen geldt dat de punten en de euro’s voor de drempelwaarde niet gestapeld worden. Alleen de punten en de euro’s van de maatregel met het hoogste aantal punten en euro’s telt mee.
3. In de winter van 2022 moet ik aangeven welke maatregelen ik ga nemen voor de eco-regeling. Maar door de droogte kan ik de knollen niet rooien voor 1 september 2023 zonder schade. Hoe gaat RVO daar mee om?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Antwoord:
In 2023 geeft u tussen 1 maart en 15 mei 2023 op wat uw plannen zijn voor 2023. Achteraf in november 2023 geeft u aan wat wel en niet gelukt is. Houd u bij het invullen van de ecoregeling rekening met maatregelen zoals vroeg rooien kunnen mislukken. We hebben een calamiteitenregeling, waarbij bij ‘melding overmacht’ een uitzondering kan worden gemaakt. Of deze blijft voor dit soort situaties is nog niet bekend.
4. Ik heb gehoord dat bij de eco-regelingen de sloten (gedeeltelijk) opgegeven kunnen worden als eco-activiteit. Maar in Zeeland zijn de sloten van het waterschap. Zijn er misschien toch ook mogelijkheden voor agrarische ondernemers?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Waterschap Scheldestromen is eigenaar van de sloten en moet hierover een beslissing nemen. Er vinden gesprekken plaats, maar er is nog geen definitief besluit genomen.
5. Hoe wordt de teeltvrije zone bepaald? Waar begint het meetpunt voor de verplichte twee of vijf meter?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Vanaf 1 januari 2023 is de verplichte bufferstrook:
- minimaal drie meter langs watervoerende sloten
- een meter langs droge sloten
- vijf meter langs ecologisch kwetsbare waterlopen.
De oever mag geen onderdeel zijn van de bufferstrook en er moet vanaf het perceel worden gerekend, zonder schuine kant (talud). Alle regels rondom de bufferstroken zijn terug te lezen op de site van RVO-derogatie-vanaf-2023.
6. Het vlas staat nu in de regeling als vezelgewas en als rustgewas. Is het mogelijk deze twee regelingen te stapelen binnen het puntensysteem?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Dit is nog niet bekend. Wel zal hetzelfde gelden als voor bijvoorbeeld luzerne. Dat is een rustgewas, een stikstofbindend gewas en in het tweede en derde teeltjaar ook een meerjarig gewas. Deze activiteiten kunt u stapelen, maar niet optellen. Bij het opstapelen gelden de hoogste punten per doel van de drie activiteiten en het hoogste bedrag (in dit voorbeeld van stikstofbindend gewas). Dit zal ook voor vezelgewas en rustgewas gelden. Voor vezelgewas zullen waarschijnlijk alleen de punten en waarden tellen. Dit komt omdat vezelgewas per doel de hoogste punten scoort (of minimaal gelijk aan rustgewas) en ook de hoogste waarde. Het stapelen voegt in dit geval weinig toe. Voor de ondernemer blijft het een teelt/handeling die in meer activiteiten past. Er gelden andere regels voor bijvoorbeeld een vezelgewas als strook in de strokenteelt. Dan krijgt u punten en waarden van de strook vezelgewas en voor het perceel met de stroken ook nog de punten en waarden voor strokenteelt.
7. Mag het gras na het teeltjaar onder het vlas direct als tweedejaars gras gezien worden, indien het vermeerdering is?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
In het teeltjaar is het gras onder het vlas als onderzaai alleen onderzaai vanggewas. Pas na de winter in het tweede groeijaar wordt het een meerjarig gewas. Let op: niet alle grassoorten staan op de gewaslijst van GLB.
8. Mag het gras als vanggewas gezaaid onder vlas ook meetellen?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Ja, dat mag. Naast vezelgewas en rustgewas mag u het perceel ook aanmelden als Onderzaai vanggewas. Deze punten en waarden worden dan wel opgeteld. Ook kan het meetellen als Groenbedekking in het jaar erop.
9. Mag je vlinderbloemigen en biologische landbouw stapelen voor de eco-regeling?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Nee, biologische landbouw mag u niet stapelen. Daarvoor ontvang u altijd Goud.
10. Ik heb alleen maar vijf hectare wei, die niet wordt bemest en twee keer per jaar wordt gemaaid. Moet ik hier ook iets voor invullen?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Alle actieve landbouwers die recht hebben op een uitbetaling van 500 euro of hoger, komen in aanmerking voor de basispremie. Dit geldt dus niet voor particulieren. Met vijf hectare weiland en graslandbeheer kun je een basispremie krijgen van ongeveer 1.100 euro. Omdat u in dit voorbeeld meer dan 75 procent grasland heeft, ben u vrijgesteld van de Goede Landbouw en Milieu Condities (GLMC’s) 7 Gewasrotatie en 8 Niet-productief bouwland. Natuurlijk moet u dan wel aan andere GLMC’s te voldoen. Ook ontvangt u 54 euro per hectare extra voor de eerste 40 hectare. Verder is het mogelijk om ook deel te nemen aan de ecoregeling. Dit kan 60 tot 200 euro per hectare extra opleveren.
11. Een wei staat nu als 'grasland blijvend'. Kan ik deze opnieuw inzaaien met grasklaver en laten meetellen voor de regeling?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Tot en met 2027 mag het percentage blijvend grasland in Nederland niet meer dan 5 procent dalen. Daalt de gemiddelde oppervlakte blijvend grasland in Nederland te veel? Dan voert LNV maatregelen in, zoals een omzetverbod of herstelplicht. In de ecoregeling kan een wei die nu als blijvend grasland staat geregistreerd worden aangemeld als Langjarig grasland. Deze scoort in punten en vergoeding hoger dan gras-klaver of gras met kruiden. Tussen 1 april en 1 oktober moet op minimaal 25 procent van het grasland klaver of kruiden staan. Dit geldt voor zowel gras-klaver als gras met kruiden. Het perceel is zichtbaar bedekt en de klaver of kruiden gelijkmatig verdeeld over het perceel.
12. Ik heb op dit moment dijken (waar ik niets mee doe) aangemeld als 'grasland blijvend'. Deze hebben een flora van diverse planten. Wanneer vallen deze dijken onder 'grasland met kruiden'?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Voor gras met kruiden geldt dat op minimaal 25 procent van het grasland ook kruiden moeten staan tussen 1 april en 1 oktober. Het perceel is zichtbaar bedekt en de kruiden gelijkmatig verdeeld over het perceel. Dit mogen kruiden en vlinderbloemigen zijn.
13. Valt landbouwgrond waarop een waterbassin wordt aangelegd buiten de regeling?
Bekijk dit antwoord
Sluit dit antwoord
Grond waarop niet geteeld wordt is volgens de GLB geen landbouwgrond. Dit geldt voor teelt onder folie-tunnels, containervelden, waterbassins, erf, verharde (kavel)paden et cetera. Het stuk met daarop het waterbassin valt buiten de regeling. Eventuele landschappelijke inpassing met struiken en/of bomen kan meegenomen worden als houtige landschapselementen in de ecoregeling.
Nieuwsbrief Europaloket Zeeland
Wilt u graag geïnformeerd worden over de laatste ontwikkelingen binnen het NSP en andere Europese fondsen? Meld u zich dan aan voor de Europa Nieuwsbrief.
Contact
Heeft u na het lezen van de veelgestelde vragen nog vragen hebben?, Kijk dan op de website van de RVO. Hier staat alle informatie over het NSP.
Heeft u een vraag die er niet tussen staat? Neem dan contact op met ons team via nsp@zeeland.nl.