In Beeld: Jamy Rockx van Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland

Kun je iets meer over jezelf vertellen? Op welke wijze ben jij betrokken bij de Deltaweg?

“Mijn naam is Jamy Rockx en ik werk bij de Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland als specialist geluid. Ik werk intussen al 22 jaar als specialist geluid. Het leuke aan mijn werk is dat het heel veelzijdig is. Je doet bijvoorbeeld een stukje kantoorwerk, beoordeelt rapportages, maakt (reken)modellen, bezoekt locaties en werkt geluidmetingen uit. Je komt overal; bij gemeentes, de provincie, op kantoor, bij bedrijven, eigenlijk alle locaties waar iets is met geluid. Vanuit mijn functie ben ik betrokken geweest bij de planstudie Deltaweg.”

Wat houdt de functie specialist geluid in?

“Als je het hebt over geluid in mijn vakgebied dan gaat het over geluidbeheersing of lawaaibeheersing. Ik trek het naar Nederlandse wet en regelgeving toe, dus waar bescherm je mensen tegen? Dat is geluid van bedrijven, (spoor)wegen en luchtvaart. En al dat geluid wordt allemaal apart genormeerd, dus niet samen als één. Al is het samenvoegen steeds belangrijker aan het worden in de besluitvorming.”

Welke factoren beïnvloeden de geluidsproductie van wegen? Waarom is dat bij weg A anders dan bij weg B?

“De geluidsproductie van een weg is afhankelijk van het aantal voertuigen, het soort voertuigen, de snelheid van de voertuigen en het wegdektype. Op Rijkswegen ligt bijvoorbeeld vaak dubbel-laags ZOAB (zeer open asfalt beton). Dit type wegdek heeft een open structuur en produceert minder geluid. Zo heb je allerlei soorten wegdektypes. Je kunt echter niet overal hetzelfde wegdek aanleggen. In een stad kun je bijvoorbeeld geen ZOAB asfalt gebruiken. Omdat je in een stad veel meer remt, slijt het asfalt te snel. Hoe je een weg zo stil mogelijk aanlegt is dus ook heel erg afhankelijk van waar je de weg legt en welk type asfalt je gebruikt”, vertelt Jamy.

Hoe zit dat specifiek op de Deltaweg?

“De Deltaweg is een weg waar je 80 kilometer per uur mag rijden met, zoals we dat bij geluid noemen, een standaard asfalt wegdek.” Jamy vertelt dat dit het asfalt is wat het meeste wordt aangelegd. Hij vertelt verder: “De Deltaweg produceert behoorlijk wat geluid. Het is een doorgaande drukke weg door Zeeland, dat is één van de grootste geluidsbronnen die je kunt hebben. Het voordeel is dat er, op wat uitzonderingen na, niet veel woningbouw echt dicht op de weg ligt. Door de afstand zwakt het geluid af. Ook de zachte bodemgebieden tussen woningen en weg zorgt voor extra demping.”

Geluid wordt beïnvloed door veel factoren, denk alleen al aan de mate van wind. Hoe meet je de hoeveelheid geluid?

“In principe berekenen we de geluidbelasting met modellen. Alle gegevens die wij in de modellen invoeren, zijn gebaseerd op hele specifieke metingen. Bijvoorbeeld metingen naar het bandengeluid op bepaalde wegdektypes of metingen naar het motorgeluid etc. Dit zijn gerichte brononderzoeken. Nadeel van meten langs de weg is dat je bij dergelijke metingen niet alleen het wegverkeer meet, maar ook al het overige geluid. Omdat je moet toetsen aan jaargemiddelden moet je eigenlijk over een hele lange periode meten, wil je de geluidniveaus kunnen toetsen.”

Waarom wordt er in Nederland gebruik gemaakt van modellen?

“Het is zoals eerder vermeld heel lastig om geluidsmetingen te doen. Door gebruik te maken van rekenmodellen benader je de praktijk. Ook is de hele regelgeving bij wegverkeer ingericht op het berekenen met een model. Zonder het gebruik van een model is het lastig om concreet te maken hoelang je moet meten voordat je een tastbare meting hebt”, vertelt Jamy.

Hij licht verder toe: “Voor het opstellen van de modellen zijn er regels. Je hebt een reken- en meetvoorschrift voor geluid. In een speciaal daarvoor ontworpen rekenmodel voer je de wegen, rekenpunten, woningen en eventueel geluidsschermen in. En dan kun je doorrekenen wat er overblijft aan geluid. Zo kun je ook heel goed vergelijkingen maken, dat is voor de Deltaweg heel relevant. Er worden tellingen en berekeningen gedaan hoeveel voertuigen op de weg rijden. In het model voer ik deze cijfers in, inclusief de snelheid, het wegdektype en de verdeling. Op deze manier kan je met een vrij eenvoudige berekening doorrekenen wat de geluidbelasting van de weg is, waarbij je de huidige situatie wegzet tegen de toekomstige situatie.”

Hoe worden deze modellen actueel gehouden?

“Bij wegverkeer is de wetgeving momenteel zo dat je pas onderzoek gaat doen als er woningen worden gebouwd, een nieuwe weg wordt aangelegd of als de weg wordt gewijzigd. Dan maak je modellen van bijvoorbeeld de huidige en toekomstige situatie om vervolgens door te rekenen. Met de huidige systematiek wordt feitelijk geen rekening gehouden met de groei van verkeer en dus toename van geluid als er niks gebeurt aan de weg of in de omgeving. Het geluid van de weg kan daardoor toch toenemen in de tijd. Met de komst van de Omgevingswet wordt dat aan banden gelegd. Er wordt vaak discussie gevoerd over wat je 0-meting is. Stel dat je met een berekening begint in 2020, in het eerste jaar van corona. Toen was het relatief stil op de weg. Alle jaren daarna zullen drukker uitvallen, maar het eerlijke verhaal is dat het daarvoor ook drukker was. Het is geen representatief jaar. Dat moet je ook meewegen.”

Bij alle oplossingsrichtingen wordt de grenswaarde van geluid overschreden. Hoe kan je het geluid dan beperken zodat er zo min mogelijk overlast is?

“Niet bij alle woningen wordt de grenswaarde overschreden en het is afhankelijk van de specifieke oplossingsrichting. Vooral de woningen die wat dichterbij de weg liggen zijn relevant. Om het geluid te beperken moeten maatregelen genomen worden. Dan kan je denken aan snelheidsbeperkingen of een ander type wegdek, dat noemen ze een bronmaatregel. Een andere optie is het creëren van schermen of wallen. Geluid werkt heel veel in zichtlijnen, dus het is belangrijk dat de schermen of wallen goed geplaatst worden. Op het moment dat jij de bron na het plaatsen nog kunt zien, zal de afschermende werking mogelijk niet voldoende zijn. Uitgezonderd uiteraard bij transparante geluidschermen”, licht hij toe.