Natuurpakket Westerschelde

Het Natuurpakket Westerschelde is de uitbreiding van de estuariene natuur (schorren en slikken) met 600 hectare. Dat gebeurt op verschillende locaties: de Hedwigepolder, natuurgebied het Zwin en in het tussenliggende gebied in Zeeuws-Vlaanderen met onder andere Perkpolder en Waterdunen. De Hedwigepolder en het Zwin zijn onderdeel van de Scheldeverdragen tussen Nederland en Vlaanderen. De Provincie Zeeland voert op verzoek van het Rijk maatregelen uit het Natuurpakket Westerschelde uit.

Wat is er aan de hand?

In een estuarium mengen rivier- en zeewater zich tot brak water en is er getijverschil. De Westerschelde is een van de twee estuaria in Nederland en heeft met zijn slikken en schorren een grote natuurwaarde. De getijdennatuur en de vele geulen die de Westerschelde zo uniek maken, dreigen te verdwijnen. Door natuurlijke processen, inpolderingen en verdiepingen door de jaren heen ontstaat er één diepe geul en worden de schorren en slikken steeds kleiner. Daarmee verdwijnt ook de unieke vogel- en plantenrijkdom.

Natuurherstel

Om deze ontwikkeling een halt toe te roepen, moet de Westerschelde weer meer ruimte krijgen. Door nieuwe slikken en schorren te laten ontstaan, herstellen we de natuur. Dit doen we door binnendijkse gebieden weer buitendijks te maken en terug te geven aan de getijdewerking van de rivier. Ook treffen we slimme maatregelen om de natuur buitendijks te herstellen en te versterken. Zo wordt de voor Europa zo bijzonder zeldzame getijdenatuur behouden voor de toekomst. De getijdenatuur vormt tevens een natuurlijke bescherming tegen overstromingen. Daarnaast creëren we een meerwaarde voor de regio: het unieke gebied wordt toegankelijk om de natuur te kunnen ervaren en beleven.

Projecten

Met onderstaande projecten zorgen we voor een natuurlijke, veilige en toegankelijke Westerschelde met ruimte voor getijdennatuur en natuurbeleving.

Uitbreiding van Het Zwin

Het Zwin is uitgebreid met 120 hectare natuur, waarvan 10 hectare in Nederland ligt.

Waterdunen

Een combinatie van kustversterking, natuurontwikkeling en recreatie. Waterdunen zorgt voor 121 hectare aan getijdennatuur (gedempt eb en vloed) die meetellen in het Natuurpakket Westerschelde.

Perkpolder

Er is 75 hectare estuariene natuur aangelegd waarvan 35 hectare valt onder natuurherstel Westerschelde.

Buitendijks natuurherstel

Buitendijkse maatregelen zorgen voor kwaliteitsverbetering van de natuur in de Westerschelde zelf. Door het aanleggen, ophogen of juist verlagen van strekdammen ontstaan geleidelijk gloednieuwe, voedselrijke slikken.

Hedwige-Prosperproject

Het ontpolderen van de Hertogin Hedwigepolder (ca 300 hectare). Samen met de net over de grens gelegen Prosperpolder ontstaat een nieuw getijdengebied.

Landbouwflankerend beleid

Omdat de natuurherstelplannen gepaard gaan met verlies aan landbouwgrond, is een budget beschikbaar voor maatregelen gericht op versterking van de agrarische sector. De Provincie beslist in overleg met het ZLTO over het toekennen van bijdragen.

Samenwerking

In de Scheldeverdragen (2005) spraken Vlaanderen en Nederland af om de Schelde meer ruimte te geven. De Provincie Zeeland voert in opdracht van het Rijk de projecten uit die voortkomen uit de afspraak. De projecten passen in het beleid van de Europese Commissie om de kwaliteit van natuurgebieden van internationaal belang zoals de Westerschelde te waarborgen. Nederland is verplicht zich hieraan te houden. Vlaanderen en Nederland trekken samen op binnen dit beleid.

De Provincie Zeeland zorgt voor de planvorming, de grondverwerving, de voorbereiding en de begeleiding van de uitvoering van de projecten. De staatssecretaris van Economische Zaken is samen met de minister van Infrastructuur en Milieu het bevoegde gezag wat betreft de grensoverschrijdende projecten.

Contact

Wyanda Schop
+31 6 2890 4080 [1]
natuurpakketwesterschelde@zeeland.nl [2]

Met de Wet natuurbescherming beschermen en behouden we Natura 2000-gebieden. Wilt u activiteiten, plannen of projecten uitvoeren in of rond Natura 2000-gebieden? Dan kan het zijn dat u daarvoor een vergunning nodig heeft.

Het beschermen, ontwikkelen en beheren van natuur en landschap zijn belangrijke taken van de Provincie. Met ons natuurbeleid willen we bereiken dat de bijzondere Zeeuwse natuur en het karakteristieke Zeeuwse landschap behouden blijven en beschikbaar zijn voor de bewoners en bezoekers van Zeeland. Hoe we dat aanpakken staat beschreven in het Omgevingsplan Zeeland, het Natuurbeheerplan Zeeland en in onze nieuwe natuurvisie. Het provinciale natuurbeleid bestaat uit zes pijlers.

Natuurbeheer is nodig om de kwaliteit van de Zeeuwse natuurgebieden in stand te houden. Goed beheer van natuur en landschap door terreinbeherende organisaties, particuliere grondeigenaren en agrarische natuurbeheerders stimuleren we met behulp van subsidies.

Het Zwin is een beschermd natuurgebied op de grens tussen Vlaanderen en Nederland, in de gemeenten Knokke-Heist en Sluis. Door verzanding van de geul dreigt het slikken- en schorrengebied te verdwijnen en daarmee ook het planten- en vogelrijkdom. Daarom pakken we samen met onze Vlaamse partners de verzanding van dit grensoverschrijdende natuurgebied aan.

De Provincie heeft zich hard gemaakt om niet alleen de oplossing te zoeken in ontpolderen voor het natuurherstel van de Westerschelde. Naast de Hertogin Hedwigepolder en het Zwin wordt daarom 300 hectare in het tussenliggende Middengebied gebruikt voor natuurherstel. De projecten die hieronder vallen zijn Waterdunen, Perkpolder en buitendijks natuurherstel in de Westerschelde. Hiermee wordt 300 hectare estuariene natuur gerealiseerd.

Van de afgesproken 600 ha. natuurherstel van de Westerschelde wordt ca. 300 ha. gerealiseerd in de Hertogin Hedwigepolder. Samen met de net over de grens gelegen Prosperpolder en de naast de Hertogin Hedwigepolder gelegen Sieperdaschor ontstaat een nieuw getijdengebied van wel 470 hectare. De Hedwige- en Prosperpolder vormen samen met het aangrenzende Land van Saeftinghe, de Doelpolder, en de voorgenomen natuurontwikkeling in de Prosperpolders en de Nieuwe Arenbergpolder een robuust en aaneengesloten getijde natuurgebied van maar liefst meer dan 4700 ha! Een uniek gebied dat straks de kern vormt van het nog te ontwikkelen Grenspark Groot-Saeftinghe.

Op de grens van België en Nederland, land en water, haven en natuur, industrie en landbouw groeit Grenspark Groot Saeftinghe. Elf Vlaamse en Nederlandse partners werken samen om de landbouw, haven en natuur in deze grensregio verder te ontwikkelen. De robuuste getijdennatuur, de uitgestrekte Scheldepolders, de indrukwekkende havenlandschappen. Nergens ter wereld is deze combinatie zo nadrukkelijk aanwezig.

Het project Perkpolder is uitgevoerd door Rijkswaterstaat bij de oude veerhaven in Kloosterzande. Het is een onderdeel van de gebiedsontwikkeling waarin woningbouw, nieuwe buitendijkse natuur en recreatie moeten zorgen voor een nieuwe economische impuls voor (de omgeving van) Hulst.

Er is buitendijks 75 hectare estuariene natuur aangelegd waarvan 35 hectare valt onder natuurherstel Westerschelde. De overige 40 hectare zijn aangelegd vanuit de natuurcompensatieplicht van de Tweede verdieping van de Westerschelde. Het gebied is geopend in 2015.

In Zeeuws-Vlaanderen, ten westen van Breskens, moest de kust versterkt worden. Maar Waterdunen is meer dan kustversterking: het wordt een groot natuur- en recreatiegebied voor mensen uit de streek, voor dagjesmensen en toeristen. De verweving van kustversterking, natuur en recreatie maakt Waterdunen tot een bijzonder project.