Podcast PFAS juli 2023

26 juli 2023
|
Podcast

In deze podcast praten burgemeester Ilona Jense-van Haarst van de gemeente Hulst en gedeputeerde Dick van der Velde over de ontwikkelingen op het gebied van PFAS.

zwemmen westerschelde

Hulst grenst aan Vlaanderen, van waaruit PFAS de Westerschelde in stroomt. Leven er in Hulst meer zorgen onder inwoners dan de rest van Zeeland? Hoe gaat de gemeente daarmee om? En hoe staat het met het gezondheidsonderzoek naar PFAS? Burgemeester en gedeputeerde vertellen over hoe gemeente en provincie hier tegenaan kijken.

Podcast over PFAS met gedeputeerde Dick van der Velde en Ilona Jense-van Haarst, burgemeester Hulst

Transcriptie

Transcriptie podcast over PFAS
Toon transcriptie Verberg transcriptie

Ilona Vette: Welkom bij deze podcast van de Provincie Zeeland. Mijn naam is Ilona Vette en naast mij aan tafel zitten gedeputeerde Dick van der Velde en burgemeester Ilona Jense-Van Haarst van de gemeente Hulst. Welkom.

Ilona Vette: Ilona, om met jouw t beginnen –we hebben afgesproken dat we elkaar gaan tutoyeren- gemeente Hulst grenst aan het Vlaamse stukje van de Westerschelde. Het is algemeen bekend dat natuurlijk veel PFAS vanuit Vlaanderen Nederland binnenkomt. Ik vroeg me af: zijn de zorgen hierover in Hulst dan misschien ook groter dan in de rest van Zeeland?

Ilona Jense: Of de zorgen echt groter zijn dat durf ik niet zo te zeggen. Maar de zorgen zijn wel groot. Maar daar zijn we natuurlijk niet uniek in, in Hulst maar dat we ons grote zorgen maken over de PFAS en over wat dat met onze inwoners doet, dat is een ding dat zeker is.

Ilona Vette: Ja, en je bent misschien ook een beetje met je neus in de – nou ja niet echt boter- gevallen – want je bent nog niet zo lang burgemeester. Wat dacht jij toen je voor het eerst hoorde over PFAS?

Ilona Jense: Nou ik kende het thema wel maar ik stond natuurlijk meer op afstand. Ik ben op 1 oktober begonnen als burgemeester van Hulst met als PFAS in portefeuille en het is echt wel een onderwerp waar je je echt even goed in moet verdiepen want het is best een  ingewikkeld onderwerp. Op heel veel vragen zijn ook nog geen antwoorden en dat maakt het ook ingewikkelder en dan is het heel belangrijk dat je ook goed met elkaar samen optrekt in de provincie, in provinciaal verband met de Westerschelde gemeenten of met het RIVM maar we moeten het samen oppakken om te zorgen dat we antwoorden gaan krijgen op de vragen die we hebben.

Ilona Vette: Ja want er leven natuurlijk veel zorgen onder de mensen, ook vooral mensen die recreëren in en rond de Westerschelde. Recreëer jij zelf ook in de Westerschelde?

Ilona Jense: Zeker, en mijn kinderen ook. Er zijn natuurlijk aangewezen zwemwaterlocaties en daar zwemmen ze inderdaad en dat mag.

Ilona Vette: Ja, dat is goed om nog even bevestigd te krijgen zo vlak voor het zwemseizoen natuurlijk want het is toch iets  wat bij heel veel mensen denken dat je niet kunt zwemmen en dat kan gelukkig gewoon wel. Dick, dit is inmiddels de 3e podcast over PFAS. Provincie en andere partijen zijn al twee jaar lang bezig met het aanpakken van de PFAS uitstoot. Afgelopen week verscheen de 3e voortgangsrapportage van de PFAS-coördinatoren die zijn aangesteld om de problematiek aan te pakken. Kun jij even heel kort aanstippen hoe het ervoor staat? Even wat er in de voortgangsrapportage voorbij komt?

Dick van der Velde: Ik denk dat een belangrijke mijlpaal is die we weer hebben kunnen afspreken is dat de coördinatoren in ieder geval blijven tot eind van het jaar. Het was even de vraag he, de minister en de staatssecretaris hadden in eerste instantie zoiets van moeten we misschien niet halverwege het jaar stoppen daarmee. Nou die zijn er echt van overtuigd, daar hoefde ik niet veel moeite voor te doen, dat die tot het eind van het jaar in ieder geval blijven. Want er zijn natuurlijk toch een aantal zaken die we echt met elkaar nog moeten oppakken. Blij ook om te zien dat er nu stappen gezet worden voor wat betreft het gezondheidsonderzoek. En nog even wat onzekerheid over welke positie dan daarvoor Zeeland is. Nou daar zijn we nog over in gesprek. Volgens mij komen we daar zometeen misschien nog wel eventjes op terug. Ik denk ook dat het goed is dat we hebben gezien dat we bijvoorbeeld bij Sabic in ons eigen land, dat daar een behoorlijke teruggang te zien is van de uitstoot en e missies van PFAS. We zien ook dat er in de Internationale Schelde Commissie nu ineens wat meer draagvlak is om te komen tot een schone Schelde. We zijn bezig met het Europees verbod op PFAS producties dus kortom er worden allerlei stappen gezet waarvan ik kan zeggen ‘blij dat dat gebeurt’ in de wetenschap – en dat herhaal ik iedere podcast maar weer – in de wetenschap dat wij eigenlijk niet zoveel te vertellen hebben.

Ilona Vette: Ja je gaf het net al aan, Sabic; we zeggen natuurlijk heel vaak PFAS en Vlaanderen, er komt natuurlijk ook wel veel PFAS vanuit Vlaanderen binnen, maar in Nederland valt ook nog wel wat te winnen.

Dick van der Velde: Ja dat is zeker. Er zijn natuurlijk een aantal partijen die ook in de productie of in het verwerken van afval nog PFAS emissies tot aan de Westerschelde, soms in de lucht en we hebben natuurlijk ook Dordrecht nog als voorbeeld waar het een en ander speelt. Het is niet meer iets wat alleen maar hier een klein gebiedje is, nee het is iets waar we in heel Europa aandacht voor moeten hebben. Hotspot Westerschelde, zeker in deze omgeving waar wij voor aan de lat staan, maar ik denk dat dit iets is wat we nationaal maar ook met Europa op moeten pakken om in ieder geval die productie terug te brengen en na te denken over alternatieven. Want laten we eerlijk zijn; niemand wil te horen krijgen dat ie niet in aanmerking komt voor een kunstknie omdat er geen PFAS meer gebruikt mag worden. Dat wil je niet. Maar je wil natuurlijk wel dat op het moment dat je die productie inzet; kan het ook met andere middelen? En op het moment dat het afgebroken moet worden kunnen we het op een verantwoorde manier afbreken en verwerken wat op dit moment hier en daar nog echt wat te wensen overlaat.

Ilona Vette: Het Europese verbod dat wordt ook nog wel een dingetje kan ik me zo voorstellen, want dat is niet van de ene op de andere dag geregeld. En ik begrijp ook dat er een hoop bedrijven zijn die zich nu ook aan het roeren zijn en vinden dat zij allemaal wel de essentiële PFAS maken. Want dat is het verschil tussen essentieel en niet essentieel en daar is denk ik nu veel discussie over richting dat Europees verbod.

Dick van der Velde: Ja laat die discussie vooral vorm krijgen. Ik vind het heel belangrijk dat we daar met elkaar over praten Want zoals ik net al zei ja we zijn het er allemaal over eens dat als je morgen in de rij staat voor een kunstknie dat je hem ook moet kunnen krijgen. Maar vinden we ook dat mascara essentieel is? En nou ja dat zijn de discussies die we straks gaan voeren maar uiteindelijk moeten natuurlijk uitkomen op vermindering van productie en behoorlijke vermindering van productie want dan heb je ook minder afval te verwerken en dan heb je dus ook minder uitstoot in de omgeving en daar gaat het ons om. In de wetenschap dat dit een stofje is die je niet zo makkelijk kwijtraakt.

Ilona Vette: En als het gaat om informatie voorziening over producten - want je noemde net bijvoorbeeld mascara- ik ben toevallig zelf even gaan kijken bij de drogisterij maar je ziet eigenlijk nergens op staan PFAS. En ik heb ook begrepen dat het niet echt een verplichting is om te noemen als er maar een heel minimale hoeveelheid in zit. Zou daar ook niet iets aan kunnen gebeuren?

Dick van der Velde: Als je het aan mij vraagt wel, maar ik ben niet instantie die er over gaat en dit zijn nou precies de gesprekken die we met elkaar echt moeten voeren. Het is op het moment dat wij bij de minister en de staatssecretaris aan tafel zitten, dan vinden we ook iets van de lijsten met zeer zorgwekkende stoffen en daar hebben we discussie over wat zou er nou wel of niet op moeten staan. Dat is een nationale discussie en tegelijkertijd denk ik ook dat als je in de supermarkt zegt van nou Hier word je dik van en dan moet een rood cirkeltje of een rood vinkje op de verpakking staan; ja jongens als we eerlijk wezen waarom zetten we dit dan niet op de verpakking?

Ilona Vette: Ilona, er gebeurt een hoop maar er zijn ook nog steeds zorgen bij veel inwoners vooral rondom de Westerschelde. En een aantal inwoners hebben ook zelf hun bloed laten testen om te kijken hoe het is met de PFAS waarde en dat schijnt bij sommige mensen toch fors te zijn. Die zorgen lijken ook steeds groter te worden, er worden ook steeds meer vragen gesteld. Ik begreep ook dat er een motie is ingediend vorige week in de gemeenteraad. Kun je daar iets meer over vertellen; hoe gaan jullie daar vanuit de gemeente mee om?

Ilona Jense: Ja dat is een ingewikkelde, want je ziet dat de gemeenteraad met name zich enorme zorgen maakt en ook echt opkomt voor de achterban dus we moeten zelf als Hulst dingen gaan doen, we moeten zelf een onderzoek gaan doen we moeten mensen duidelijkheid geven. En ik denk dat dat een terechte vraag is, ik denk dat mensen ook recht hebben op die duidelijkheid dat mensen  graag willen weten of ze PFAS hebben. De vraag is wat je daar dan vervolgens mee kan. En wat die zorgen wel extra voedt is de ontwikkeling natuurlijk rondom 3M in België waar nu wel een grootschalig onderzoek wordt uitgevoerd. Ik ben ook niet met de gemeenteraad eens dat wij als Hulst zelf een onderzoek zouden moeten doen. Ik denk dat we dat in een breder verband moeten doen omdat wij als Hulst die kennis en kunde toch niet in huis hebben en wij kunnen bloedwaarden opmeten en dan weten we verder niks dus ik ben heel blij dat we samen optrekken in dit verband om te kijken hoe we dat wel van de grond kunnen krijgen. Ik ben ook blij dat we druk op de minister kunnen zetten zodat dat we in het onderzoek ook de positie van Zeeland daarin serieus genomen wordt want dat is hoe de goede weg moet zijn. Ik denk als iedere gemeente het los van elkaar doet dat dat een ingewikkeld verhaal wordt. Maar dat we zorgen hebben en dat we moeten blijven uitleggen aan onze inwoners dat is een ding wat zeker is. En daar is onze gemeenteraad zich wel heel erg bewust van, dat is ook echt wel duidelijk elkaar uitgesproken van we moeten wel met één boodschap naar buiten dus niet drie moties en zes stemverklaringen maar gewoon één verhaal. En het verhaal is dat we de zorgen goed begrijpen en dat we er alles aan doen om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen maar liever in groter verband dan alleen.

Ilona Vette: Dick, ik denk dat jij dat misschien alleen kunt beamen? Vorig jaar heeft een expert team van de GGD ook al een uitspraak gedaan over onderzoek naar nut en noodzaak van een bloedonderzoek.  En daar is toen eigenlijk gezegd van dat heeft eigenlijk geen meerwaarde want ja, je kunt wel bloed onderzoeken en dan weet je hoeveel PFAS je in je bloed hebt. En toen is het een tijdje stil geweest en inmiddels gaat het RIVM nu toch wat grootschaliger onderzoek doen. Kun je daar even iets over toelichten?

Dick van der Velde: Ja ik kan de inhoud van het onderzoek niet echt toelichten, maar kan wel toelichten hoe wij erin zitten. We hebben natuurlijk met de minister en de staatssecretaris ooit een afspraak gemaakt dat in het grote nationale onderzoek van RIVM Zeeland een speciale plek zou krijgen en we zijn nu met elkaar in gesprek wat is die speciale plek dan?

Ilona Vette: Want het was nog niet heel erg duidelijk hè, uit de Kamerbrief die onlangs is verschenen?

Dick van der Velde: En dat is het eigenlijk nog steeds niet maar daar vinden nu gesprekken over plaats van nou hoe zou dat dan eruit moeten zien en zijn we het dan met elkaar eens. Dus daarop vooruit lopen dat is het lastig want we kennen daarvan de inhoud niet.  Mijn insteek is, en die komt denk ik aardig overeen met de burgemeester van Hulst, is heel simpel; we zouden willen weten hoe het gemiddelde PFAS concentratie bij mensen is in Zeeland en ook vooral rond de Westerschelde. Is dat evenveel als elders in het land? Als dat zo is hoe komt dat dan, hoe komen die mensen aan die concentratie PFAS. Is dat rond de Westerschelde omdat ze hele dagen kabeljauw eten uit de Westerschelde en -ik zeg maar wat- of garnalen, of komt dat omdat ze andere gewoontes hebben die daartoe bijdragen die misschien niks met de Westerschelde te maken hebben. Ik woon niet vlakbij de Westerschelde maar stel je nou voor dat ik een hoog PFAS gehalte heb; dan komt dat waarschijnlijk omdat ik nou ja heel veel water drink waar het in zit of misschien dat mijn lippenstift wel heel veel PFAS bevat snap je. En dat is waar ik van hoop dat dat onderzoek duidelijkheid over gaat geven. Op het moment dat je dat weet heb je misschien ook een handelingsperspectief. Hoe moet je je leven inrichten om ervoor te zorgen dat die stapeling van PFAS niet hoger wordt dan dat hij nu is? Dat kan je alleen door te weten waar het van komt; is dat gerelateerd aan gebieden of is dat gerelateerd aan levensgewoonten? Daarom vind ik het belangrijk dat we dat groter doen dan alleen hier om de omgeving. Tegelijkertijd moet ik ook gewoon bekennen dat ik best begrip heb voor die mensen die zeggen ja het maakt me niet ik wil het gewoon weten en die zijn er natuurlijk ook, moeten we ook niet aan voorbij gaan. Maar in eerste instantie op het moment dat er landelijk een onderzoek gedaan wordt wat zoveel tijd en zoveel geld in beslag neemt, kan ik me niet voorstellen dat daar niet een speciaal plekje voor ingericht kan worden voor Zeeland als ook voor Dordrecht omdat we weten dat hier iets speciaals aan de hand is nou en daar hebben we nu het gesprek over.

Ilona Jense: Misschien aanvullend daar op; wat natuurlijk de discussie een beetje vertroebelt is dat in Zwijndrecht op dit moment natuurlijk een grootschalig bloedonderzoek wordt gedaan en de vraagt die je dan terug krijgt is waarom kan het daar nu dan wel en wat meten zij dan en kunnen wij niet hetzelfde onderzoek uitvoeren wat zij daar doen? Het antwoord daarop is natuurlijk niet eenduidig ja maar ik snap wel dat die vraag bij mensen op komt en dat maakt het een ingewikkelde discussie. Ook met de mensen buiten op straat.

Ilona Vette: Ja dat heeft misschien ook wel te maken met het feit dat Zwijndrecht is natuurlijk wel echt in de hele directe omgeving van de fabriek en de moestuin en ja dat staat toch nog het voedsel wat je daar binnen krijgt vermoed ik -denk ik hè- dat je daar misschien nog meer PFAS binnenkrijgt dan alles wat er in de Westerschelde langzaam toch wat verdund.

Dick van der Velde: Laten we natuurlijk gewoon eerlijk zijn dat het daar gaat over groep mensen die leeft op grond waarover het heel erg vervuild is en dat is hier bij ons natuurlijk gewoon anders. Die mensen hebben daar kippen rondlopen waar ze eieren van eten, ze eten daar groente van diezelfde grond. Dus ik snap dat je daar heel gericht onderzoek wil maar ook kan doen en dat is het verschil. Er is ook een verschil met de mensen in Dordrecht dus je kunt niet alle sites en hotspots zo 1 op 1 met elkaar vergelijken. Tegelijkertijd moeten we ook niet weglopen voor de zorgen die mensen hebben, enerzijds de zorg van ik wil het gewoon weten maar vanuit het wetenschappelijke oogpunt wat kun je daarmee doen met informatie die je er straks uithaalt en dan kan je het niet anders doen dan breed inzetten maar ik sta ook op het standpunt dat bloedonderzoek gerelateerd aan gericht vragen stellen over iemand zijn gewoonte dat dat ons misschien wat antwoorden gaat geven die we willen hebben. Nou nogmaals, en daar zijn we over in gesprek met RIVM en ik hoop dat we op hele korte termijn daar meer over kunnen vertellen en kijken wat ons ons handelsperspectief dan is. En ik hecht er grote waarde aan -en ik ben blij ook van Hulst te horen dat zij er ongeveer net zo in zitten als ik- dat we hier in Zeeland gewoon echt samen over optrekken. Dus de gemeenten in Zeeland en de provincie samen optrekken in deze discussie over dat onderzoek en op het moment dat er iets aan de hand is waarvan zeggen dit zou beter moeten dan wordt er ook samen een antwoord geven richting het Rijk: dit moet beter of dit moet anders.

Ilona Vette: Zou het ook nog helpen om met Dordrecht op te trekken, dat we misschien samen nog een grotere vuist zouden kunnen maken. Heb je daar contact over met je collega in Zuid-Holland?

Dick van der Velde: Daar heb ik nu nog geen contacten over omdat ik, zoals ik net al zei, ik vind dat sites niet met elkaar te vergelijken zijn dus ieder heeft zo'n uit eigen uitdaging maar afhankelijk van wat er uitkomt uit de gesprekken met RIVM sluit ik niet uit dat we nog een keer contact gaan zoeken met Dordrecht ja, het zou zomaar kunnen.

Ilona Vette: Nog even over de rollen en bevoegdheden; je gaf net al aan de Provincie heeft eigenlijk heel weinig bevoegdheden. Hoe zit het met gezondheid; wat is de rol van de provincie en welke andere partijen spelen hier een rol in?

Dick van der Velde: Als we het hebben over de gezondheid in Zeeland is natuurlijk het eerste aanspreekpunt onze GGD, gemeenteschappelijke regeling waar alle gemeenten in Zeeland deelnemer in zijn. En wij niet dus wij staan daar net iets meer op afstand dan de gemeente daar zelf in staan. Als je het hebt over PFAS  en alles wat daarmee te maken heeft, hebben wij natuurlijk de stap naar voren gezet en wij zijn de nou ja de vooruit gezette post namens de Zeeuwse bevolking. En als je dan zegt de Schelde is vervuild daar moet wat aan gebeuren dan kun je ook niet weglopen bij de gedachten je moet een rol spelen als het gaat over die discussies over gezondheid. Nou dat doen we en dat doen we op deze manier maar wij kunnen niet beoordelen wat een gezondheidsonderzoek uitbrengt. Wij kunnen ook niet beoordelen wat een verstandig onderzoek is en op welke manier je dat zou moeten inrichten. Dat is echt iets aan de GGD's en de RIVM’s van deze wereld. En laat die bevoegdheden daar waar ze horen en laat ook de kennis waar ze horen. Ik weet alleen dat Zeeuwen er iets van vinden en dat vertalen wij richting deze partij.

Ilona Vette: Je gaf net aan dat de gemeenten eigenlijk het bestuur vormen van de GGD Zeeland. Zouden dan de gemeenten niet gewoon opdracht kunnen gaan geven aan de GGD om alvast onderzoek te gaan doen?

Ilona Jense: Ja tuurlijk kan dat, maar de vraag is of dat verstandig is. Ik denk dat het een hele goede lijn is om te eerst te kijken wat je wil onderzoeken en wat je daarvoor nodig hebt en in de tussentijd is het vooral voor ons een taak om gewoon te communiceren. Wat doen we wat weten wat weten we nog niet en wees er ook gewoon eerlijk in want de zorgen zijn terecht die nemen we niet weg door in stadhuis te gaan zitten met de deur dicht. Maar doe die vooral open en ik ga zoveel mogelijk naar buiten en vertel wat je weet maar vertel ook heel eerlijk wat je nog niet weet en waarom. Misschien dat het even duurt, laten we dan vooral in de tussentijd samen optrekken om zo snel mogelijk te dingen wel op tafel te krijgen.

Ilona Vette: De zomervakanties staat voor de deur, of die is eigenlijk al gewoon voor heel veel mensen begonnen natuurlijk, dus goed om nog eventjes te herhalen wat de adviezen zijn voor de Westerschelde. Want je kunt niet alles maar er zijn ook dingen die gelukkig nog wel kunnen. Kun jij die nog even kort herhalen?

Dick van der Velde: Je kunt zwemmen in de aangewezen zwemwaterlocaties die staan op onze website, dus die zijn aangewezen en zijn onderzocht, daar kun je veilig zwemmen.

Ilona Vette: Die worden ook gecontroleerd?

Dick van der Velde: In de zwemperiode, nou jaarlijks weet ik niet maar in ieder geval met enige regelmaat gecontroleerd. Je kunt ook gewoon varen op de Westerschelde. Wat niet verstandig is, is om zelf een gevangen vis uit de Westerschelde te eten. Dus je kunt best een hele hoop en dat is ook aan te raden met deze zomer, hartstikke leuk om te zwemmen in de Westerschelde. Wat even los van de Westerschelde verstandig is om in dit dossier sowieso te doen is te bezien in welke producten die je dagelijks gebruikt PFAS in zit; in plastic of papieren bekertje, in mascara, lippenstift, je anti-aanbak lagen. Kijk gewoon naar je eigen gebruik en bezie dan of het misschien verstandig is om daar een aanpassing te doen. En volgens mij is dat net zo verstandig als nadenken van zit ik wel op een zwemwaterlocatie of niet. Als je gaat zwemmen aan zo’n zwemwaterlocatie is er niks aan de hand.

Ilona Vette: Het zou zomaar kunnen dat je meer PFAS binnen krijgt op andere manieren dan door de Westerschelde?

Dick van der Velde: Ik sluit dat zeker niet.

Ilona Vette: je zei geen vis eten uit de Westerschelde, maar zeegroente kan dan weer wel?

Dick van der Velde: Zeegroente kan wel ja.

Ilona Vette: Dat is onderzocht?

Dick van der Velde: Dat is onderzocht.

Ilona Vette: Ilona, weten de mensen ook voldoende wat er wel en niet kan in de Westerschelde?

Ilona Jense: Ik hoop het wel, maar ik denk het niet. Ik denk dat er heel veel spookverhalen gaan over wat er wel en wat er niet kan en dat helpt ook niet in de beeldvorming naar buiten toe. Dus het is goed om te blijven benadrukken wat er wel kan en wat er niet kan. En in aanvulling op wat Dick net zegt die producten dat is ook nog wel iets. Ik denk dat mensen zich daar helemaal niet bewust van zijn dat het in heel veel producten gewoon zit. Het stickertje zit er niet op dus een taak aan ons om te informeren hoe je dat dan ziet aan je product, maar dat moeten we dan nog maar eens gaan doen.

Ilona Vette: We hebben het vooral over de gezondheid gehad maar er is ook een hoop economische schade. Daarvoor heeft de provincie samen met het ministerie ook een soort loket geopend voor mensen die hun schade konden melden. Hoe staat het daar nu mee?

Dick van der Velde: Klopt, inmiddels hebben we laten we zeggen de inventarisaties afgerond en die mensen hebben we in contact gebracht met het ministerie en vandaag of morgen vindt er een gesprek plaats  tussen de minister en de directie van 3M en dan weten we hoe het vervolgen zal zijn. Ik begrijp van de minister dat hij redelijk volhardend is in van nou wij vinden dat deze mensen schade hebben gelopen. Die worden ook ondersteund in het precies berekenen van wat die schade dan precies is in economische zin nou en dan vindt dat verder plaats. Inmiddels en dat is natuurlijk ook gerelateerd aan de discussie over je RIVM hoor je steeds meer mensen die ook roepen ja maar mijn gezondheid dan? Dat is echt een veel moeilijker proces want als je er schade is aan je gezondheid die moet je dan eerst nog aantoonbaar maken, dan moet je ook nog kunnen zien waar dat dan van komt en wie daar dan schuldig aan is. Dus dat is een beduidend ingewikkelder proces dan dit proces en misschien dat het gezondheidsonderzoek daar nog wat aanknopingspunten voor heeft. Maar ik vind in eerste instantie heel belangrijk om mensen te kunnen adviseren over wat ze het beste in de toekomst kunnen gaan doen dan nu praten over nou ja claims gerelateerd aan gezondheid. Alhoewel we ook steeds vaker horen dat mensen zoiets hebben van ja we vinden dat we daar stappen moeten zetten en daar blijf ik nog wat terughoudend in. Ik vind eerst RIVM onderzoek of onderzoek doen naar toekomstige gezondheidseffecten alvorens we hiermee aan de slag gaan en ik heb ook niet de indruk dat we daar direct de politiek in meegaan krijgen.

Ilona Vette: Je gaf net aan dat jullie in goed overleggen met de gemeenteraad hierover hebben gesproken, komt daar nog een vervolg?

Ilona Jense: Jazeker, want de gemeenteraad heeft niet gezegd nou een leuk burgemeester fijn natuurlijk een goed idee, we gaan iets anders doen. Ik heb ze echt beloofd en dat doe ik ook met heel veel liefde en plezier dat het gesprek een vervolg gaat krijgen dat zal meteen na de zomervakantie in september weer zijn daar heb ik Dick ook voor uitgenodigd en die komt ongetwijfeld. Pok PFAS coördinatoren zijn ook meer dan welkom want dat we met elkaar in gesprek moeten blijven om het thema hoog op de agenda te houden dat is voor mij maar dat is ook voor mijn gemeenteraad evident.

Ilona Vette: Tot slot;  mocht u nog meer willen weten over dit onderwerp of op de hoogte willen blijven van de ontwikkelingen en al de geldende adviezen voor wat wel en niet te doen in de Westerschelde, op www.zeeland.nl/pfas kunt u de meest recente informatie vinden. Ilona, Dick; dank voor jullie toelichting.

Ilona en Dick: Graag gedaan