Referendum

vertegenwoordigen de inwoners van Zeeland en nemen besluiten namens de Zeeuwen. Het kan gebeuren dat inwoners het oneens zijn met een voorgenomen van Provinciale Staten. Er zijn dan verschillende instrumenten om de besluitvorming te beïnvloeden. Zo kunnen inwoners van Zeeland brieven schrijven aan Provinciale Staten, rechtstreeks contact zoeken met volksvertegenwoordigers, inspreken in commissie vergaderingen of door middel van een burgerinitiatiefvoorstel een onderwerp op de agenda van Provinciale Staten plaatsen. Het zwaarste instrument om de besluitvorming in Provinciale Staten bij te sturen is het referendum.

Adviserend referendum

Een referendum is een volksraadpleging waarbij de kiesgerechtigden zich uitspreken over een voorgenomen van van Zeeland. De Zeeuwse referendumverordening gaat uit van referenda op basis van een van PS, ofwel een voorgenomen besluit, waarbij de inwoners van Zeeland door middel van een referendum een advies kunnen geven aan PS. De uitslag van het referendum is niet .

Over welke voorgenomen besluiten kan een referendum worden gehouden?

Een referendum is mogelijk bij besluiten van met grote maatschappelijke, economische, ruimtelijke of milieu hygiënische gevolgen voor Zeeland of haar inwoners. Over veel besluiten van Provinciale Staten kan een referendum worden gehouden. Voorbeelden hiervan zijn: provinciale beleidsregels, verordeningen en regelingen. Er zijn ook besluiten waarover geen referendum kan plaatsvinden. Welk soort besluiten uitgezonderd zijn, staat in de Referendumverordening provincie Zeeland 2023.

Wie kan om een referendum verzoeken?

Elke kiesgerechtigde die in Zeeland woont kan vragen om een referendum te houden. Iemand is kiesgerechtigd als deze persoon:

  • de Nederlandse nationaliteit heeft;
  • woonachtig is in de provincie Zeeland;
  • op de dag van het referendum minimaal 18 jaar oud is;
  • en niet is uitgesloten van het kiesrecht.

Onafhankelijke referendumcommissie

Een referendumcommissie beoordeelt elk verzoek zorgvuldig en adviseert aan of een referendum kan worden gehouden op basis van de voorwaarden zoals opgenomen in de Referendumverordening provincie Zeeland 2023.

De Referendumcommissie heeft tot taak Provinciale Staten te adviseren over de stemprocedure en de datum van het te houden referendum, de vraagstelling van een referendum. De commissie adviseert de voorzitter van Provinciale Staten over het papieren en digitale formulier voor de ondersteuningsverklaringen. Aan   adviseren ze over de stembiljetten.

De commissie houdt toezicht op de uitvoering van deze verordening en neutrale karakter van de door de Provincie te verstrekken voorlichting over het referendum.

Zie voor meer informatie de Referendumverordening.

De leden van de Referendumcommissie voor de jaren 2024-2030 zijn op 15 december 2023 door Provinciale Staten benoemd:

Voorzitter

  • de heer G.J. Leenknegt

Leden

  • mevrouw M. Ostendorf
  • mevrouw N. Slump
  • mevrouw M. Te Veldhuis
  • de heer T.J. Vos

Hoe dien ik een referendum verzoek in?

U kunt als volgt een referendumverzoek indienen:

Inleidend verzoek

Voor het indienen van een inleidend verzoek gebruikt u het formulier dat u kunt verkrijgen bij de Statengriffie. Hierop vermeldt u het onderwerp van het verzoek en de datum waarop het onderwerp naar verwachting op de agenda van staat. De formulieren voor het inleidend verzoek en het formulier voor het inzamelen van fysieke ondersteuningsverklaringen kunt u opvragen bij de Statengriffie van de provincie Zeeland: referendum@zeeland.nl of telefoonnummer 0118 – 63 18 86.

In het inleidend verzoek schrijft u om welk of delen van het voorgenomenbesluit het gaat.

Wanneer een onderwerp op de agenda komt van Provinciale Staten dient u uiterlijk 10 dagen voor het wordt behandeld een inleidend verzoek in.

U dient uw inleidend verzoek schriftelijk in bij de voorzitter van Provinciale uiterlijk 10 dagen voor de Statenvergadering waarin het wordt besproken.
Het inleidend verzoek moet ondersteund worden door de ondersteuningsverklaringen van minimaal 2000 kiesgerechtigde Zeeuwen. De ondersteuningsverklaringen kunnen zowel digitaal via internet met DigiD als schriftelijk verzameld worden. Wanneer een ondersteuningsverklaring niet digitaal maar schriftelijk wordt ingediend dan moeten de volgende gegevens van de indieners bekend zijn: de naam, de geboortedatum, het adres, de woonplaats, het Burgerservicenummer (BSN) en een handtekening van de ondersteuner. Bij een digitale ondersteuningsverklaring worden, op de handtekening na, dezelfde gegevens verwerkt.

Een ondersteuningsverklaring is geldig als de ondertekenaar:

  • inwoner is van Zeeland;
  • de Nederlandse nationaliteit bezit;
  • op de dag van de verstrekking van het formulier minimaal 18 jaar oud is;
  • en niet is uitgesloten van het Kiesrecht.

Op advies van de referendumcommissie beslissen PS of uw inleidend verzoek:

  • gaat over een besluit waarover een referendum kan worden gehouden;
  • en of het voldoet aan alle voorwaarden zoals gesteld in de Referendumverordening provincie Zeeland 2023.
  • Provinciale Staten beslissen in hun vergadering waarvoor het ontwerpbesluit is geagendeerd of het inleidend verzoek kan worden ingewilligd.

Opschorting voorgenomen Statenbesluit

Als Provinciale Staten beslissen dat het inleidend verzoek kan worden ingewilligd, dan wordt het voorgenomen besluit van Provinciale Staten, waar het referendumverzoek betrekking op heeft, opgeschort. Het besluit wordt genomen in de eerstvolgende vergadering na de dag waarop de uitslag van het referendum wordt bekendgemaakt, tenzij PS eerder negatief over de ontvankelijkheid van het definitief verzoek beslissen.

Definitief verzoek

Hebben Provinciale Staten besloten dat aan alle eisen voor het inleidend verzoek is voldaan, dan volgt u de verdere stappen om het referendum aan te vragen:

Binnen zes (6) weken nadat de Provinciale Staten haar beslissing op het inleidend verzoek bekend hebben gemaakt, dient u een definitief verzoek in bij de voorzitter van Provinciale Staten.

U gebruikt hiervoor het formulier dat u via e-mail kunt opvragen bij: referendum@zeeland.nl of op telefoonnummer 0118 – 63 18 86.

U verzamelt minimaal 6.000 handtekeningen van kiesgerechtigde inwoners van Zeeland. De ondersteuningsverklaringen van het inleidend verzoek worden niet meegeteld voor het definitief verzoek.

De ondersteuningsverklaringen kunnen zowel via internet met DigiD als schriftelijk verzameld worden. Wanneer een ondersteuningsverklaring niet digitaal maar schriftelijk wordt ingediend dan moeten de volgende gegevens van de indieners bekend zijn: de naam, de geboortedatum, het adres, de woonplaats, het Burgerservicenummer (BSN) en een handtekening van de ondersteuner. Het fysieke formulier voor ondersteuningsverklaringen kunt u opvragen bij de Statengriffie van de provincie Zeeland: referendum@zeeland.nl of telefoonnummer 0118 – 63 18 86. Bij een digitale ondersteuningsverklaring worden, op de handtekening na, dezelfde gegevens verwerkt.

Wat hierboven staat, kan alleen als u en de mensen die het verzoek ondersteunen:

  • inwoner zijn van Zeeland;
  • de Nederlandse nationaliteit hebben;
  • op de dag van het besluit van PS voor het inwilligen van het inleidend verzoek 18 jaar oud zijn;
  • en niet zijn uitgesloten van het kiesrecht.

Provinciale Staten beslissen op uw definitief verzoek in de eerstvolgende Statenvergadering nadat de ondersteuningsverklaringen zijn ingediend.

De datum van het referendum

bepalen tegelijk met het om een referendum te houden, of zo spoedig mogelijk daarna, de dag waarop de stemming over het referendum plaatsvindt. Meestal zal dat tegelijk met de eerstvolgende verkiezingen voor de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer of Europees Parlement zijn. De stemming voor het referendum vindt plaats maximaal zes maanden na de dag waarop is besloten om het te houden. Provinciale Staten kunnen deze termijn met ten hoogste drie maanden verlengen om de stemming te combineren met een reguliere verkiezing of om te voorkomen dat de stemming in een schoolvakantie voor het basis- en voortgezet onderwijs valt die voor de regio is aangewezen. Er kunnen meerdere referenda op één dag zijn.

Wie mogen stemmen bij een referendum?

Alle stemgerechtigden inwoners van Zeeland mogen stemmen. Zij krijgen de vraag of zij vóór of tegen het voorgenomenbesluit zijn.

Wanneer is een referendum geldig?

De uitslag van een referendum is geldig als tenminste 30% van de stemgerechtigden een geldige stem heeft uitgebracht.

Meer informatie

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vraag via het referendum@zeeland.nl.

Meer mogelijkheden om mee te praten

Er zijn naast het referendum ook andere manieren waarop inwoners invloed en inspraak hebben en kunnen meebeslissen. Meer informatie over burgerparticiatie.

Hoe gaan we om met uw gegevens (privacy)?

Bij een inleidend verzoek, definitief verzoek en ondersteuningsverklaring (schriftelijk en/of digitaal) verwerken wij persoonsgegevens. Dit doen wij om het inleidende of definitieve verzoek met bijbehorende ondersteuningsverklaringen in behandeling te kunnen nemen. Het verzoek dient u altijd schriftelijk in te dienen en de ondersteuningsverklaringen kunnen zowel schriftelijk als digitaal worden ingediend. Daarbij verwerken wij de volgende gegevens:

  • Inleidend of definitief verzoek
    De naam, de geboortedatum, het adres, de woonplaats, het Burgerservicenummer (BSN) en het mailadres voor het toesturen van de formulieren voor het verzamelen van de ondersteuningsverklaringen.
  • Schriftelijke ondersteuningsverklaringen
    De naam, de geboortedatum, het adres, de woonplaats, het Burgerservicenummer (BSN) en een handtekening van de ondersteuner.
  • Digitale ondersteuningsverklaringen
    Bij de digitale ondersteuningsverklaringen worden met uitzondering van de handtekening dezelfde persoonsgegevens verwerkt als bij de schriftelijke ondersteuningsverklaringen. De digitale ondersteuningsverklaringen vinden plaats via inloggen met DigiD. Na inloggen met DigiD wordt uw BSN verwerkt om uw identiteit te controleren. Dit noemen we authenticatie.

Bij het digitaal indienen van een ondersteuningsverklaring wordt middels geautomatiseerde registratie (logging) bijgehouden of u voor dit specifieke inleidende of definitieve verzoek al een verklaring heeft ingediend. U kunt immers slechts maar één ondersteuningsverklaring indienen per verzoek. Dit is zichtbaar onderaan het digitale formulier. Mocht u hier vragen over hebben, dan kunt u contact opnemen met Statengriffier@zeeland.nl.

Doel van gebruik gegevens

De door u verstrekte persoonsgegevens worden zowel bij een inleidend of definitief verzoek als bij de digitale en schriftelijke ondersteuningsverklaringen gecontroleerd aan de hand van de gegevens opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP). Wij gebruiken het BSN, om uw naam, woonplaats (NAW-gegevens), geboortedatum, nationaliteit en de kiesgerechtigdheid te controleren. Dit doen wij om te beoordelen of u niet uitgesloten bent van het kiesrecht en of het verzoek of ondersteuningsverklaring geldig is volgens de Referendumverordening provincie Zeeland 2023.

Welke gegevens registreren wij?

Vanuit de BRP krijgen wij bovenstaande gegevens, maar ten behoeve van de controle voor kiesgerechtigdheid en geldigheid van het inleidend of het definitief verzoek registreren wij de volgende gegevens:

Woonplaats, gemeente en gemeente code gebruiken we om te controleren of u inwoner bent van provincie Zeeland. We slaan de gemeente op om statistieken te kunnen maken in welke gemeente een ondersteuningsverklaring is gegeven (aantallen).

BSN is nodig om een check te kunnen uitvoeren op de unieke validatie en authenticatie. Deze slaan we dan ook op. Als de sluitingsdatum is verstreken zal het formulier gesloten worden en binnen 3-5 werkdagen gearchiveerd worden. Na archivering zal het BSN geanonimiseerd worden.

Met de geboortedatum maken we een check of iemand een verzoek of ondersteuningsverklaring mag indienen. Dit betreft minimaal 18 jaar of ouder. We slaan hiervoor alleen een geboortejaar op om eventueel op een later moment te kunnen kijken wat de leeftijdscategorieën zijn die een ondersteuningsverklaring geven ten behoeve van statistieken.

Nationaliteit en kiesgerechtigdheid controleren we en slaan dit op, zodat de reden tot eventuele afkeuring van het verzoek of ondersteuningsverklaring verantwoord kan worden. Indien u niet voldoet aan de Nederlandse nationaliteit, dan zal dit als volgt worden geregistreerd: ‘Heeft niet de Nederlandse nationaliteit’ en daarbij wordt de betreffende nationaliteit genoemd: bijvoorbeeld Franse of Belgische. Ten aanzien van kiesgerechtigheid wordt enkel aangegeven een Ja of Nee.

De indicatie van overlijden controleren wij als reden van afkeuren. Indien er sprake is van overlijden dan wordt dit als afkeurreden geregistreerd.

De geboortedatum en woonplaats worden getoetst op peildatum. Dit betreft de datum waarop het formulier beschikbaar wordt gesteld. Kiesgerechtigheid, nationaliteit en indicatie van overlijden worden getoetst op peilmoment. Dit betreft het moment waarop de daadwerkelijke ondersteuningsverklaring wordt ingediend. 

Hoe lang bewaren wij uw persoonsgegevens?

Wij bewaren uw persoonsgegevens niet langer dan nodig is voor de doeleinden waarvoor wij deze persoonsgegevens nodig hebben. Na archivering zullen alle gegevens geanonimiseerd worden. Dit gebeurd binnen 3-5 werkdagen na sluiting van het formulier. Enkel ten behoeve van de statistieken kunnen wij nog zien wat de reden is van de goed- of afkeuring van de ondersteuningsverklaring. Daarnaast zijn nationaliteit, geboortejaar/leeftijd, gemeente en wel/niet kiesgerechtigd nog beschikbaar ten behoeve van statistisch onderzoek. Dit is niet herleidbaar tot een bepaald persoon.

Indien u bent ingelogd met DigiD maar af te zien van indiening ondersteuningsverklaring wordt het BSN gekoppeld aan een tijdelijk account, echter zijn deze gegevens versleuteld en niet toegankelijk vanwege het ontbreken van de juiste sleutel. Deze gegevens worden binnen een uur verwijderd. 

Wilt u geen persoonsgegevens aan ons verstrekken?

Indien u geen persoonsgegevens aan ons wilt verstrekken dan dient u het verzoek of ondersteuningsverklaring niet in te dienen. Op het moment dat u deze heeft ingediend worden er door ons persoonsgegevens verwerkt.

Wilt u meer weten over hoe wij als Provincie Zeeland omgaan met uw persoonsgegevens en welke rechten u heeft op het gebied van privacy? Lees dan onze privacyverklaring op onze website: https://www.zeeland.nl/privacy.