[In de drukte] Te druk in Zeeland?
Zeeland telt ruim 380.000 inwoners. Met bijna 350.000 toeristische slaapplaatsen in Zeeland staat gemiddeld genomen dus naast bijna elke Zeeuw een bed voor een toerist. Toerisme is goed voor onze economie en de leefbaarheid; zonder deze vele gasten zouden er ook minder voorzieningen zijn. Maar kan het ook te druk worden in Zeeland? Tijdens de coronalockdowns werd de rust door sommige inwoners erg gewaardeerd. Balans lijkt het toverwoord… maar hoe bereiken we die?
Eindeloze rijen auto’s sluiten aan op de N57 richting de kust. Slimmeriken proberen het via Middelburg en Buttinge maar lopen vast in het centrum van Grijpskerke. Het is 27 graden en je kunt het strand van Domburg bijna ruiken. Maar de laatste 5 kilometer duren lang. Heel lang. Voor de toerist geen pretje maar ook voor de inwoners van Grijpskerke niet. In andere toeristische streken in Zeeland, denk aan Schouwen-Duiveland of West-Zeeuws-Vlaanderen, zijn de problemen dezelfde.
Hoe ontwikkelen we Zeeland tot een bestemming die veerkrachtig is, in balans met de leefomgeving is en bezoekers, bewoners en bedrijven iets biedt? De gezamenlijke zoektocht van Zeeuwse belangenorganisaties, ondernemers, overheden en inwoners naar het antwoord op die vraag, heeft geleid tot een Toekomstbeeld Bestemming Zeeland 2030.
Gedeputeerde Dick van der Velde: “Het toerisme, de vrijetijdsbranche, is op vele fronten van groot belang voor Zeeland. In de afgelopen jaren is het aantal toeristische bezoeken naar Zeeland hard gegroeid. En ondanks de coronacrisis wordt verwacht dat toerisme tot 2030 verder zal toenemen. Dat biedt volop kansen voor ondernemers en voordelen voor inwoners; maar het is ook belangrijk dat ze geen overlast ervaren door de vele toeristen.”
Diana Korteweg Maris van het HZ Kenniscentrum Kusttoerisme in Zeeland doet onderzoek naar het toerisme in Zeeland en heeft meegewerkt aan het toekomstbeeld. Korteweg Maris:
“We moeten ervoor zorgen dat we die negatieve impact op inwoners verkleinen en de positieve waarde zoveel mogelijk vergroten. Kennis en onderzoek op dat gebied ontbreken vaak nog en daar gaan we dan ook extra op inzetten.” De provincie investeert de komende jaren fors in de toeristische sector, niet alleen in kennis en onderzoek van het Kenniscentrum Kusttoerisme, maar ook in bijvoorbeeld innovatie en verduurzaming van de sector via Toeristisch Ondernemend Zeeland en Economische Impuls Zeeland.
Meten en weten
Kennis is dus een belangrijke basis binnen het Toekomstbeeld Bestemming Zeeland 2030. Korteweg Maris: “Het gaat niet alleen om inzicht krijgen in de impact van het toerisme op de Zeeuwse economie, maar ook op de leefbaarheid en het voorzieningenniveau. Knelpunten die uit deze onderzoeken naar voren komen kunnen worden aangepakt, wat zorgt voor een fijnere leefomgeving voor Zeeuwen. Meer inzicht in alle positieve effecten van toerisme kan het draagvlak voor en het imago van de Zeeuwse toeristische sector vergroten.”
Spreiding
Een manier om de vruchten van het toerisme te plukken en tegelijkertijd overlast te verminderen is ervoor te zorgen dat bezoekers meer verdeeld worden over de hele regio en over de seizoenen. Van der Velde: “Dat betekent dat we hen vooral ook buiten het hoogseizoen moeten verleiden om naar Zeeland te komen. En ook verder weg van de kust. Zeeland is veel meer dan zee, zon en strand. Kijk naar onze prachtige dorpen en steden, mooie wandel- en fietspaden en het cultuuraanbod. Dat moeten we nog meer voor het voetlicht brengen.”
Aantrekkelijk en divers aanbod
Ook een aantrekkelijk aanbod van recreatie- en verblijfsmogelijkheden, verdeeld over de provincie en passend bij een specifieke locatie, draagt bij aan een betere toekomst. Als ondernemers nog meer gaan samenwerken en afstemmen, kan een totaalpakket geboden worden van accommodaties en activiteiten op land en op water dat past bij de wensen van de beoogde gast, of dit nu een toerist of inwoner is.
Bescherming en beleving natuur
Eén van de te koesteren en dóór te ontwikkelen kwaliteiten van Zeeland is de natuur, als een blauw-groen hart in het verstedelijkt gebied in Noordwest-Europa. Bescherming en beleving ervan, boven en onder water, is voor inwoners en gasten ontzettend belangrijk. De ontwikkeling van het Geopark Schelde Delta kan de Zeeuwse natuur en geologie internationaal op de kaart zetten. Zie daarvoor ook: https://www.scheldedelta.eu/
Verduurzaming
Geen enkel toekomstbeeld kan nog zonder duurzaamheid . Het streven is dan ook dat de vrijetijdssector positief bijdraagt aan het verduurzamen van de regio. Vrijwel alle bedrijven in de vrijetijdssector zouden CO2-neutraal moeten werken en slim gebruik moeten maken van water. En door samen te werken met andere sectoren, zou de vrijetijdssector meer groene energie moeten kunnen produceren dan ze verbruikt. Circulair bouwen (waarbij voorraden voor de bouw in een gesloten kringloop worden gehouden, zonder schadelijke uitstoot of lozing naar lucht, water en bodem) wordt de norm. De afvalstroom is daardoor minimaal en het gebruik van lokale duurzame producten staat dan voorop.
Toegelicht
Hieronder een korte toelichting van organisaties en begrippen.
Toeristische sector
Toeristen geven veel geld uit in Zeeland, vóór corona was dit bijna 2 miljard euro per jaar. Het aantal banen in de toeristische sector is bijna 10 procent van de totale Zeeuwse werkgelegenheid. Voor de coronacrisis telde Zeeland ruim 19 miljoen overnachtingen, verspreid over bijna 350.000 bedden.
Kenniscentrum Kusttoerisme
HZ Kenniscentrum Kusttoerisme is onderdeel van HZ University of Applied Sciences en meet het toerisme en brengt het gedrag van gasten in beeld. Het doet onderzoek naar wensen, behoeften en belevenissen van gasten en onderzoekt de impact van het toerisme voor de regio. Het kenniscentrum deelt kennis en inzichten over de vrijetijdseconomie in Zeeland. Dit kan ondernemers bijvoorbeeld ondersteunen bij gewenste innovaties en overheden bij beleidsevaluatie en -ontwikkeling. Meer informatie vindt u op www.kenniscentrumtoerisme.nl.
TOZ en Impuls
Toeristisch Ondernemend Zeeland (TOZ) is een koepel van de toeristische brancheorganisaties Koninklijke Horeca Nederland, HISWA-RECRON, VeKaBo en Stichting Dagattracties Zeeland. Impuls Zeeland helpt bedrijven met financiering, groei en vestiging in Zeeland.
De thema’s
In ‘Toekomstbeeld Bestemming Zeeland 2030’ staan thema’s centraal als de balans tussen toerisme en de leefomgeving, draagvlak voor de sector onder bewoners, een aantrekkelijk en divers aanbod (voor gasten maar ook voor inwoners), spreiding van aanbod over de hele provincie en aandacht voor natuur en cultuur binnen toerisme.