Veelgestelde vragen over stikstof

Ja, ook in Zeeland hebben we te maken met stikstofoverbelasting in de natuur. De meest overbelaste natuur bevindt zich voornamelijk aan de Noordzeekust. Dit zijn de duingebieden van de Kop van Schouwen en de Manteling van Walcheren. In enkele andere Natura 2000-gebieden zien we lichte overbelasting.

De Zeeuwse situatie is best bijzonder. Dat komt onder andere door de geografische ligging van onze provincie. Zeeland is een grens- en kustprovincie. Een groot deel van onze stikstofneerslag komt uit het buitenland en van de zeescheepvaart. Daarnaast is Zeeland oorspronkelijk een akkerbouwprovincie. Als we kijken naar andere provincies heeft Zeeland weinig eigen grote bronnen van stikstofuitstoot zoals (intensieve) veehouderijen.

Zeeland kent enkele Natura 2000-gebieden die in meer of mindere mate te maken hebben met een aanzienlijke stikstofoverbelasting. In de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) zijn doelstellingen opgenomen. Deze doelstellingen gaan over het blijvend verlagen van de overbelasting en de natuur weer in goede staat te brengen en te houden. In 2025 moet minimaal 40% van de overbelaste stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden weer gezond te zijn. In 2030 is dat minimaal 50% en in 2035 geldt dat voor minimaal 74%. 

In het coalitieakkoord staat dat de doelstelling voor 2035 naar 2030 wordt verschoven. Dat betekent dat het einddoel al in 2030 behaald moet worden. Het gaat om minimaal 74% gezonde natuur.

In de startnotitie van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) zijn ook doelen opgenomen.  Deze doelen geven richting aan het verlagen van de emissie voor ammoniak uit stal- en veldemissies. De minister heeft als richtinggevend doel 631 ton kilogram ammoniak (NH₃ ) emissiereductie gegeven. Dat staat gelijk aan een reductie van 32%. De Provincie Zeeland ziet de gegevens uit de startnotitie NPLG als een denkrichting. Voor de overige sectoren volgen in 2023 nog reductiedoelstellingen.

De biodiversiteit De hoeveelheid verschillende soorten planten en dieren die bestaan in een bepaald gebied. staat onder druk. Ook in Zeeland moet de natuur gezonder worden. Het is daarom nodig dat de stikstofuitstoot en –neerslag blijvend worden verlaagd.

De Provincie vindt het belangrijk dat alle sectoren vrijwillig bijdragen aan de opgave. De invulling van het Zeeuws gebiedsprogramma verloopt op verschillende manieren. Voor de twee meest overbelaste Natura 2000-gebieden (Kop van Schouwen en de Manteling van Walcheren) hebben we aparte gebiedsprocessen. Daarnaast zijn in drie regio’s dialogen gevoerd. De regio’s zijn 1. Zeeuws-Vlaanderen, 2. Zuid-, Noord-Beveland & Tholen en 3. Walcheren & Schouwen-Duiveland. Daar hebben we samen met andere overheden en stakeholders naar mogelijkheden gezocht om de verschillende opgaven in het landelijk gebied integraal aan te pakken. Nu gaan we verder om met betrokkenen te bekijken hoe en waar we de maatregelen uit het Zeeuws gebiedsprogramma kunnen gaan uitvoeren.

De gebiedsgerichte aanpak is een middel om meerdere doelen binnen één gebied te behalen. Het doel van deze aanpak is kijken welke maatregelen op welke locaties uitgevoerd kunnen worden. We voeren gesprekken met agrariërs, maar ook met vertegenwoordigers van industrie, recreatie en natuurorganisaties.

De minister heeft alle provincies gevraagd een gebiedsprogramma op te stellen. In de gebiedsprogramma's staat met welke maatregelen de doelen voor natuur, stikstof, water en klimaat behaald gaan worden. Deze maatregelen worden samen met de betrokken partijen uitgewerkt. In juli 2023 is de conceptversie van het Zeeuws gebiedsprogramma bij de minister voor Natuur en Stikstof ingeleverd. 

In het concept Zeeuws gebiedsprogramma zijn vijf maatregelpakketten opgenomen. Voor akkerbouw, veeteelt, water, natuur en overig (recreatie, mobiliteit en industrie).  Al de maatregelpakketten samen kunnen worden gezien als een menukaart; samen met bedrijven, inwoners en anderen gaan we per gebied bekijken welke maatregelen uit dit menu wenselijk en mogelijk zijn.

De Ecologische Autoriteit, het Rijk en het RIVM toetsen het concept Zeeuws gebiedsprogramma 1.0. Deze beoordeling is de basis voor het ontvangen van financiële middelen uit het Transitiefonds van het Rijk. Met dit geld kunnen de beschreven maatregelen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd.

We hebben altijd benadrukt dat doelen haalbaar en uitvoerbaar moeten zijn. De aanpak van het Rijk focust vooral op minder uitstoot van ammoniak (NH₃). Voor Zeeland is reductie van stikstofoxiden (NO_x) juist belangrijker. In het concept Zeeuws gebiedsprogramma staan vijf maatregelpakketten. Al de maatregelpakketten samen kunnen worden gezien als een menukaart. Samen met bedrijven, inwoners en anderen gaan we per gebied bekijken welke maatregelen uit dit menu wenselijk en mogelijk zijn. 

We doen als regio wat we kunnen. Een groot deel van de stikstofdepositie in Zeeland komt echter van het buitenland en van scheepvaart. De aanpak vraagt daarom niet alleen regionale, maar ook landelijke maatregelen.

De Provincie heeft de maatregelen die zorgen voor de benodigde stikstofreductie opgenomen in het Zeeuws gebiedsprogramma. Het doel daarbij is dat alle sectoren bijdragen. Oplossingen uit de andere grote opgaven in het landelijk gebied zoals water, bodem, natuur en klimaat hebben ook een plaats in het gebiedsprogramma. 

We zien veel kansen voor innovaties in de landbouw, agrarisch natuurbeheer en hydrologische maatregelen. Maatregelen in de industrie kunnen zorgen voor minder uitstoot van stikstof en een bijdrage leveren aan klimaatdoelstellingen. Ook de verduurzaming van de recreatiesector draagt bij aan de doelen. Verder is in Zeeland de beschikbaarheid van zoet water en verbeteren van de bodemkwaliteit heel belangrijk. Voor de natuur kan het goed zijn kalkrijk zand vanuit de duinen in de Manteling van Walcheren en de Kop van Schouwen te importeren. In sommige natuurgebieden is het aanleggen van moeras welkom. Dat dienst als spons voor buffering van zoet water.

Bronmaatregelen zijn letterlijk aanpassingen aan de bron om de stikstofuitstoot te reduceren. Voor veel van deze maatregelen staat het Rijk aan de lat. Denk bijvoorbeeld aan maatregelen om uitstoot van schepen te verminderen.

De maatregelen zijn gericht op meerdere sectoren. Maar de focus van het Rijk ligt op de landbouwsector en dan in het bijzonder op de (intensieve) veehouderij. Bronmaatregelen voor de landbouwsector zijn onder andere de vrijwillige opkoop van veehouderijen, het moderner maken van stallen en meer vrijheid voor landbouwdieren. Doordat de nadruk van het pakket aan maatregelen op landbouw ligt, past dit niet goed bij Zeeland. Maar er zijn ook maatregelen die gaan over industrie, mobiliteit en bouw. Voor de industrie- en mobiliteitssector wordt gekeken naar een koppeling met de klimaatdoelstellingen en het Schone Luchtakkoord. En voor de bouw worden koppelingen gemaakt met de doelen die er zijn voor schoon en emissieloos bouwen. 

Het standpunt van de Provincie is dat het Rijk in de basis verantwoordelijk is voor het ontwikkelen, financieren en (laten) uitvoeren van algemene bronmaatregelen. Wel bekijken we welke bronmaatregelen de Provincie Zeeland kan nemen als het gaat om de stikstofreductie. We berekenen bijvoorbeeld hoeveel het oplevert als de veerboot tussen Vlissingen en Breskens elektrisch vaart.

Met intern salderen lost een ondernemer extra stikstofuitstoot binnen zijn eigen bedrijf op. Een uitbreiding van het bedrijf mag niet nog meer stikstofdepositie veroorzaken  op stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden. Als een bedrijf zo wordt aangepast dat ondanks de uitbreiding de stikstofuitstoot hetzelfde blijft, heet dit intern salderen.

Met extern salderen lost een ondernemer extra stikstofuitstoot op door het overnemen van stikstofruimte van een ander bedrijf dat helemaal of gedeeltelijk stopt. De ondernemer mag de stikstofemissie van dat bedrijf overnemen en daar tot 70% van gebruiken. De overige 30% gaat terug naar de natuur.

In Zeeland is de bijdrage aan de stikstofdepositie van de scheepvaart in vergelijking met de rest van Nederland het grootst. Dit vraagt om daadkrachtig optreden in internationaal verband om de internationale scheepvaart te vergroenen. De aanleg van walstroom is een goede maatregel om de uitstoot van schepen aan de kade sterk te reduceren. In beide gevallenmoet het Rijk het voortouw nemen. 

Voor het bepalen van de stikstofemissie uit de scheepvaart hebben wij een pilot aangedragen bij het Rijk. In het kader van de grensoverschrijdende samenwerking worden, in overleg met Vlaanderen, stappen gezet om meer inzicht te krijgen in de scheepvaart op de Westerschelde en richting de havens van Vlissingen, Terneuzen, Antwerpen en Gent. Ook kijken we naar de bijbehorende ondersteunende functies. Door het in beeld brengen van deze activiteiten krijgen we meer inzicht in de omvang van de stikstofemissie.

Piekbelasters veroorzaken met hun uitstoot het grootste deel van de stikstofneerslag op beschermde natuurgebieden (Natura 2000-gebieden). In Nederland zijn dit ruim 3000 bedrijven. Uit cijfers van het RIVM blijkt dat er in Zeeland vier piekbelasters zijn.

Met de landelijke aanpak piekbelasting wil het kabinet de stikstofneerslag in de kwetsbare natuurgebieden snel terugdringen. De aanpak is vrijwillig en richt zich op ongeveer 3000 bedrijven die de meeste stikstofneerslag veroorzaken op overbelaste stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Dit zijn veelal agrarische bedrijven en enkele industriële bedrijven. Deze bedrijven hebben verschillende mogelijkheden om de stikstofneerslag te verminderen. Agrarisch ondernemers kunnen bijvoorbeeld kiezen voor extensiveren, omschakelen, innoveren vernieuwen/ontwikkelen , verplaatsen of stoppen. De ondernemer maakt zelf een keuze en kan hierbij gebruik maken van ondersteunende regelingen en extra begeleiding. Kijk voor meer informatie op www.aanpakpiekbelasting.nl. 

Op de website www.aanpakpiekbelasting.nl kunnen ondernemers veel informatie vinden. Met de AERIUS-check op deze website kan een ondernemer zien of hij/zij onder de criteria van de aanpak valt. Voor vragen kunt u contact opnemen met RVO op telefoonnummer 088-0 42 42 42 (bereikbaar op werkdagen tussen 08:30 tot 17:00 uur). Of kijk op https://www.rvo.nl/onderwerpen/contact.

Agrarische bedrijven die landelijk de meeste stikstofneerslag veroorzaken op overbelaste Natura 2000-gebieden en hiermee vallen onder de aanpak piekbelasting kunnen met de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties voor piekbelasters (Lbv-plus) een subsidie Financiële middelen die ter beschikking worden gesteld voor activiteiten die het openbaar bestuur belangrijk vindt, maar niet zelf wil uitvoeren. aanvragen voor het beëindigen van hun bedrijfslocatie. Dit kunnen bedrijven zijn in de melkveehouderij, pluimveehouderij (kippen en kalkoenen), varkenshouderij of vleeskalverhouderij. Meer informatie over deze regeling vindt u op de website www.aanpakpiekbelasting.nl.

De Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv) is een subsidieregeling voor veehouders met melkvee, kippen, kalkoenen of varkens, die ook een forse stikstofneerslag op overbelaste Natura-2000 gebieden veroorzaken. De regeling biedt uitkomst aan veehouders die wel willen stoppen, maar die niet onder de criteria van de aanpak piekbelasting vallen.

Daarnaast is ook de Maatregel Gerichte Aankoop en beëindiging veehouderijen nabij natuurgebieden (MGAB) in de maak. Agrarisch ondernemers die niet bediend kunnen worden met de Lbv (zie hierboven) of de Lbv-plus (aanpak piekbelasting), kunnen mogelijk wel in aanmerking komen voor de MGAB. Zo is deze regeling ook bedoeld voor bedrijven met andere diersoorten die veel stikstofneerslag veroorzaken op overbelaste natuurgebieden. Zoals konijnen-, geiten- en schapenhouderijen. Het streven is dat de regeling eind 2023 wordt gepubliceerd.

De Lbv-plus (aanpak piekbelasting) staat van 3 juli 2023 tot en met 5 april 2024 open. Op de website van het RVO https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/lbv-plus#lbv-plus-aanvragen staat hoe u zich kunt aanmelden voor deze regeling.

De Lbv (Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties) staat open van 3 juli 2023 tot en met 1 december 2023. Om voor deze regeling in aanmerking te komen kunt u contact met ons opnemen door het invullen van het contactformulier op de pagina “Praat en denk mee” of door een e-mail te sturen aan stikstof@zeeland.nl

Veebedrijven die veel stikstof uitstoten, dichtbij stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden liggen en willen stoppen, kunnen zich aanmelden voor een stoppersregeling. Sinds 3 juli 2023 heeft het Rijk twee stoppersregelingen geopend voor veehouders. Dertig Zeeuwse boerenbedrijven hebben zich vrijwillig gemeld om gebruik te maken van deze regelingen. Het gaat om bedrijven uit de varkens- en melkveesector.  De val van het kabinet staat deze vrijwillige uitkoopregelingen niet in de weg. Heeft u interesse in deze regelingen? En heeft u nog geen contact met de Provincie over vrijwillige opkoop? Neem dan contact met ons op.

De stikstofruimte die bij de opkoop van piekbelasters vrijkomt, komt in principe toe aan natuurontwikkeling en de legalisatie van PAS-melders. 

De afgelopen jaren hebben we al veel maatregelen genomen om de biodiversiteit De hoeveelheid verschillende soorten planten en dieren die bestaan in een bepaald gebied. in de Zeeuwse natuurgebieden te herstellen. Onder andere in de Kop van Schouwen en de Manteling van Walcheren is in de duinen de bovenste laag grond met begroeiing verwijderd. Ook is vogelkers (bospest) weggehaald. Zo ontstaat een meer open gebied en kunnen kenmerkende duinplantjes zich beter ontwikkelen. De komende tijd zullen we samen met andere partijen mogelijkheden voor een verdere gebiedsgerichte aanpak in kaart brengen.

Natura 2000 is de naam voor een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In Natura 2000-gebieden beschermen we planten en dieren die in Europa bedreigd zijn. Ook wordt hun natuurlijke leefomgeving beschermd om de biodiversiteit De hoeveelheid verschillende soorten planten en dieren die bestaan in een bepaald gebied. te behouden. In Zeeland hebben zestien natuurgebieden de status van een Natura 2000-gebied.

In Zeeland is in 2023 binnen acht Natura 2000-gebieden sprake van een overbelaste situatie. Grote delen van de duingebieden Kop van Schouwen en de Manteling van Walcheren zijn overbelast met stikstof. Dit geldt ook voor de eilanden in de Grevelingen. In de andere Natura 2000-gebieden gaat het om kleinere delen. Het gaat hier om locaties aan de randen van de Ooster- en Westerschelde, Krammer Volkerak en delen van het Zwin. Soms gaat het om zeer kleine oppervlakten zoals bij de Yerseke en Kapelse Moer.

Voor de Natura 2000-gebieden is een natuurdoelanalyse (NDA) opgesteld. Een NDA beschrijft hoe het gaat met de natuur in een gebied. Het laat zien of en welke problemen er zijn, en welke maatregelen nodig zijn om de natuur weer gezond te maken. De NDA’s worden getoetst door de Ecologische Autoriteit. Zij brengen een advies uit dat openbaar op hun website wordt geplaatst.

De Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) is een centrale plaats waar alle gegevens van planten en dieren worden opgeslagen. De Nationale Databank Flora en Fauna verzamelt informatie van verschillende partijen. Deze informatie is voor iedereen opvraagbaar, maar de NDFF vraagt hier wel een financiële vergoeding voor. Als Provincie verzamelen we zelf ook gegevens. Deze informatie is beschikbaar via:

• Open Data portaal Zeeland
• Atlas van Zeeland

Een overgangsgebied is een gebied rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden waar functies en activiteiten een bijdrage moeten leveren aan natuurherstel. In het concept Zeeuws gebiedsprogramma wordt dit verder toegelicht. In het gebiedsprogramma zijn nu geen overgangsgebieden aangewezen. 

Groenblauwe dooradering (GBDA) is een netwerk van natuurlijke elementen die het landelijk gebied doorsnijden. Dit netwerk bestaat zowel uit droge elementen (groen) zoals houtwallen, bomenrijen en hagen, als uit natte elementen (blauw) zoals sloten en beken. De ambitie is om 10% GBDA in Nederland te realiseren. In Zeeland wordt de feitelijke inventarisatie Overzicht. GBDA nu afgerond. In het gebiedsprogramma gaan we uit van 3% gerealiseerd, dit komt overeen met het landelijke kengetal. 

Het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meet de concentratie NO_x (stikstofoxiden) en NH₃ (ammoniak) in de lucht. Ook meten ze hoeveel van deze stoffen op de grond terechtkomt (depositie). De meetgegevens zijn openbaar en worden via hun website beschikbaar gesteld.

Vanaf 2019 zijn satellietdata in beeld gebracht. Dit is gedaan om inzicht te krijgen in de concentratie NO_x (stikstofoxiden) en NH₃ (ammoniak) in de lucht.

Daarnaast meten we in de provincie Zeeland op verschillende locaties met sensoren onder meer de hoeveelheid fijnstof en stikstof in de lucht. Vanuit de stikstofverkenning zetten we aankomende jaren in op sensormetingen door heel Zeeland voor NO_x (stikstofoxiden).

AERIUS is het instrument waarmee neerslag (depositie) van stikstof op Natura 2000-gebieden binnen Nederland wordt berekend, gemonitord en geregistreerd. Het RIVM ontwikkelde en beheert AERIUS. In het rekenmodel worden ook de meteorologische omstandigheden meegenomen.

De Kritische Depositie Waarde (KDW) is de hoeveelheid stikstof die de natuur maximaal aan kan,  zonder dat de kwaliteit achteruitgaat. Wordt de KDW overschreden, dan is er kans op verslechtering. De KDW staat in het stikstofbeleid zeer centraal: de doelstellingen in het stikstofbeleid zijn op deze waarde gebaseerd.

Voor elk type levensgemeenschap is de KDW bepaald. Een levensgemeenschap is een gebied waar alle dier- en plantensoorten die daar leven (in)direct van elkaar afhankelijk zijn. Er zijn veel verschillende types levensgemeenschappen zoals bijvoorbeeld een duinvallei, bos, moeras, hei enzovoorts.

Op 5 oktober 2023 is de jaarlijkse actualisatie van het rekenprogramma AERIUS geweest. Elke 10 jaar worden de nieuwe inzichten over de Kritische Depositie Waarden (KDW) voor habitattypes meegenomen en dat is dit jaar ook het geval. 

Voor Zeeland zien we de volgende wijzigingen:

1.      De gemiddelde stikstofdepositie (achtergrondwaarde) is op alle Zeeuwse Natura 2000-gebieden toegenomen. De Zeeuwse Natura 2000-gebieden hebben ook landelijk de meeste toename in gemiddelde stikstofdepositie.

2.      Voor een aantal habitattypes zijn de KDW’s omlaag gegaan (waaronder schorren en zilte graslanden). Hierdoor zijn in de Yerseke en Kapelse Moer, Groote Gat, Canisvliet, Westerschelde en Seaftinghe  en de Zwin en Kievittepolder nu (meer) overbelaste hexagonen.

3.      Voor het habitattype Grijze duinen kalkarm is de KDW omhoog gegaan.  Hierdoor is het aantal overbelaste hexagonen in de Kop van Schouwen en de Manteling van Walcheren afgenomen. Het algemene beeld dat de duingebieden zwaar overbelast zijn, blijft ongewijzigd. Dit komt onder andere door de hogere achtergrondwaarde.

In de duingebieden werd meer stikstof gemeten dan werd verwacht. Er werd gedacht dat die extra stikstof van zee kwam, in de vorm van ammoniak. Dat gelooft het RIVM niet langer. Daarom heet de rubriek nu tijdelijk ‘meetcorrectie’. Het RIVM onderzoekt hoe groot het aandeel precies is en hoe de verschillen tussen metingen en berekeningen uitgelegd moet worden. Daar moet snel duidelijkheid over komen.

Het volgen van de verschillende planten en dieren gebeurt met verschillende monitoringprogramma’s. Monitoren volgen/bekijken/in de gaten houden/bestuderen is het steeds in de gaten houden van aantallen soorten of processen. Hierbij sluiten we waar het kan aan bij landelijke meetnetten. Door dezelfde methoden te gebruiken kunnen we gegevens vergelijken. Terreinbeheerders, soortenorganisaties, vrijwilligers en adviesbureaus voeren deze tellingen uit in overleg of in opdracht van de Provincie Zeeland.  

Naast monitoring vindt er ook regelmatig onderzoek plaats. Er wordt onderzoek gedaan naar een bepaalde soort of een proces waar we meer van willen weten. Zo kunnen we ervoor zorgen dat deze soort blijft bestaan. We onderzoeken waarom het slecht gaat met de soort, en nemen actie om dit te herstellen.

Een PAS-melder is een ondernemer of onderneming die in de tijd van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) geen vergunning Toestemming van een bestuursorgaan om een bepaalde handeling te verrichten of activiteit uit te voeren. nodig had voor de activiteit die hij wilde uitvoeren, maar alleen een melding hoefde te maken. Op 29 mei 2019 besliste de Raad van State dat activiteiten waarvoor alleen een melding was gedaan illegaal waren. Ondernemers of ondernemingen hadden een vergunning nodig voor hun activiteit.

Zeeland heeft 56 PAS-melders die zich hebben aangemeld om alsnog een natuurvergunning te krijgen. De PAS-melders zijn verspreid over de provincie. Het gaat vooral om agrarische bedrijven.

Het Rijk en Provincies spraken af dat het Rijk verantwoordelijk is voor PAS-melders om hen aan de wet te laten voldoen. Dit moet voor januari 2025 zijn gebeurd. Het kabinet maakte in juli 2022 bekend dat ze 250 miljoen euro uittrekt voor het wettelijk goedkeuren van de PAS-melders. 

PAS-melders moeten verplicht aan de wet gaan voldoen. Het Rijk moet daar ruimte voor vrijmaken. De landelijke aanpak verloopt via ruimte uit beëindigingsregelingen. Er zijn ongeveer 30 bedrijven in Zeeland die interesse hebben om te stoppen. Het is maar de vraag of de stikstofruimte die hiermee vrijkomt, gebruikt kan worden om PAS-melders te legaliseren.

De Provincie Zeeland organiseerde op 26 januari 2023 een bijeenkomst om de PAS-melders te informeren over hun situatie.

Benieuwd welke regelingen er nu zijn? Kijk voor een overzicht op: Duurzame landbouw (rvo.nl)

Ook in Zeeland wordt het steeds moeilijker om vergunningen vanuit de Wet natuurbescherming te verlenen. Dit komt door de beperkte vrije stikstofruimte. Het is lastiger als de initiatiefnemer bedenker geen mogelijkheden heeft om intern of extern te salderen. Het wordt steeds duidelijker dat er eerst maatregelen genomen moeten worden die de natuur weer gezonder maken.

Om de natuur en het milieu te beschermen zijn er wetten, regels en verordeningen opgesteld. In enkele gevallen moet u een ontheffing Een persoon of organisatie krijgt toestemming om iets te doen wat verboden is. (soortbescherming) of vergunning Toestemming van een bestuursorgaan om een bepaalde handeling te verrichten of activiteit uit te voeren. (gebiedsbescherming, inclusief stikstof) aanvragen voor een activiteit. Meer informatie over vergunningen en ontheffingen leest u bij het loket ‘Vergunningen en ontheffingen’.

De bouwvrijstelling hield in dat er geen vergunning Toestemming van een bestuursorgaan om een bepaalde handeling te verrichten of activiteit uit te voeren. vanuit de Wet natuurbescherming nodig was voor activiteiten waarbij tijdelijk stikstof uitgestoten werd. Zoals bijvoorbeeld de bouw van huizen of de aanleg van een weg. De Raad van State vindt nu dat dit argument niet genoeg zekerheid geeft dat de natuur echt geen schade oploopt. Daarom moet ook voor de bouw- en aanlegfase van een project weer een stikstofberekening worden gemaakt. Het is mogelijk dat blijkt dat er een vergunning nodig is voor de activiteit.

Als iemand een natuurvergunning wil aanvragen moet de stikstofneerslag van de activiteit berekend worden. Het stikstofrekenprogramma AERIUS rekent voor alle sectoren de neerslag van stikstof tot een afstandsgrens van 25 kilometer.

Er is een Europees subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling. Dit is het Nationaal Strategisch Plan (NSP). Hierin staat beschreven hoe Nederland invulling geeft aan het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Boeren krijgen gerichter steun voor activiteiten die bijdragen aan een toekomstbestendige en innovatieve landbouw die in balans is met natuur, milieu en klimaat. Het plan kent diverse subsidiemogelijkheden voor verschillende doelgroepen. Een van de subsidiemogelijkheden is LEADER.  LEADER stelt subsidie Financiële middelen die ter beschikking worden gesteld voor activiteiten die het openbaar bestuur belangrijk vindt, maar niet zelf wil uitvoeren. beschikbaar voor lokale projecten en ideeën die de leefbaarheid op het platteland vergroten en een positief effect hebben op het klimaat en de natuur.

De Provincie moedigt het beheer van natuur en landschap aan. Dat gebeurt met het Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer (SNL). De SNL biedt subsidiemogelijkheden aan landbouwers die landbouwgrond willen omvormen tot natuur (SVNL) en landbouwers die landbouw willen combineren met natuur- en landschapsbeheer (SKNL).

Lees meer over het Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer op onze site. 

De Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties voor piekbelasters (Lbv-plus) is een subsidie Financiële middelen die ter beschikking worden gesteld voor activiteiten die het openbaar bestuur belangrijk vindt, maar niet zelf wil uitvoeren. voor agrarische bedrijven die landelijk de meeste stikstofneerslag veroorzaken op overbelaste Natura 2000-gebieden.

Daarnaast is er de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv). Dit is een subsidieregeling voor veehouders die ook een forse stikstofneerslag op overbelaste Natura-2000 gebieden veroorzaken, maar niet onder de criteria van de aanpak piekbelasting vallen.

Eind 2023 wordt mogelijk de 'Maatregel Gerichte Aankoop en beëindiging veehouderijen nabij natuurgebieden' (MGAB) gepubliceerd. Agrarische ondernemers die niet bediend kunnen worden met de Lbv-regelingen kunnen mogelijk wel in aanmerking komen voor de MGAB. Zo is deze regeling ook bedoeld voor bedrijven met andere diersoorten die veel stikstofneerslag veroorzaken op overbelaste natuurgebieden.

Vragen over de Zeeuwse aanpak stikstof kunt u stellen via stikstof@zeeland.nl.

Op de volgende websites kunt u meer informatie vinden over de stikstofproblematiek:

• Aanpak Stikstof (Rijksoverheid)
• Bij 12 (gezamenlijke uitvoeringsorganisatie Provincies)
• IPO (Interprovinciaal Overleg)