Systeemstudie helpt Zeeland in de energietransitie

7 april 2020

Nieuws

Zeeland zet stappen in de energietransitie . En werkt aan het energieneutraal maken van de elektriciteitsvoorziening, industrie, gebouwde omgeving, mobiliteit en landbouw. Om de doelen te halen zoals die zijn opgeschreven in het landelijk Klimaatakkoord, de roadmap van Smart Delta Resources (SDR) en de Zeeuwse Regionale Energiestrategie (RES), is een energie-infrastructuur nodig die deze transitie aankan. Zodat we nieuwe energiesystemen ontwerpen die betrouwbaar, beheersbaar, betaalbaar en veilig zijn. Om te weten welke knelpunten, kansen, uitdagingen en mogelijke investeringen dat met zich meebrengt, is een energiesysteem-studie gedaan met netbeheerders TenneT, Gasunie en Enduris.

Scenario’s

De studie (zie onderaan deze pagina) brengt vier uiterste systeemscenario’s in beeld. De scenario’s zijn doorgerekend op de mate van impact die de energietransitie kan hebben op de energie-infrastructuur. Waar zijn bijvoorbeeld extra elektriciteitskabels nodig, is er voldoende opwek, hoe zit het met buisleidingen voor waterstof? De belangrijkste knelpunten die voortkomen uit de scenario’s staan in de studie weergegeven. Met aanbevelingen om de transitie in goede banen te leiden. Zodat Zeeland is voorbereid op het maken van de juiste beslissingen en investeringen voor een goed werkende energie-infrastructuur.

Het is belangrijk om te weten wat de energievraag en het aanbod is in de verschillende sectoren. Niet alleen van vandaag en morgen, maar vooral op de lange termijn. Als fossiele brandstoffen worden vervangen door bijvoorbeeld groene waterstof en elektriciteit, wil je weten wat de effecten op het systeem zijn. Van daaruit kun je de juiste afwegingen maken en bepalen welke investeringen er bij bepaalde ontwikkelingen juist wel of niet nodig zijn. Om ook in de toekomst geschikte capaciteit te bieden is inzicht in mogelijke scenario’s nodig. De systeemstudie geeft dit inzicht, laat ontwikkelingen van energievraag en -aanbod zien en brengt de impact op de energie-infrastructuur naar de oppervlakte. Met de daarbij horende knelpunten en de mogelijke oplossingen.

Belangrijkste knelpunten

Vanuit de vier scenario’s zijn vijf belangrijke potentiële knelpunten naar voren gekomen. Alle spelen al voor 2030:

Schouwen-Duiveland en Tholen: verzwaring elektriciteitsnet nodig.
Hulst, Oostburg, Sas van Gent en Vlissingen: verzwaring nodig voor groei elektriciteitsvraag.
Borssele-Rilland: 150 kV-net tekort bij opwek boven doelstellingen RES en 380 kV tekort in het uiterste scenario met windenergie (6,9 GW wind op zee in 2050).
Verbindingen onder de Westerschelde zijn onvoldoende voor elektrificatie van de industrie en waterstofproductie in Zeeuws-Vlaanderen. Om een klimaatneutrale industrie te realiseren zou Zeeuws-Vlaanderen kunnen worden aangesloten op het 380kV-net, als extensie vanuit station Borssele. Andere alternatieven zijn een verbinding (extensie) vanuit Vlaanderen of om de waterstofproductie te laten plaatsvinden in de buurt van Borssele. TenneT gaat deze gelijkwaardige alternatieven samen met stakeholders nader onderzoeken.
De huidige buisleidingen bieden voldoende capaciteit voor transport van methaan, waterstof en CO2 in 2050. In de periode rond 2030 echter kan niet in alle scenario’s tegelijkertijd het gewenste transport van waterstof en CO2 plaatsvinden met de bestaande infrastructuur. Nader onderzoek is nodig en mogelijke oplossingsrichtingen zijn de inzet van andere bestaande buisleidingen, transport door Vlaanderen, transport per schip, aanleg van nieuwe leidingen of een combinatie van deze opties.

Samenwerking

De energiesysteem-studie is uitgevoerd door CE Delft en Royal HaskoningDHV, in opdracht van de Provincie Zeeland, de gezamenlijke Zeeuwse gemeenten, netbeheerder Enduris, Smart Delta Resources en North Sea Port, in samenwerking met TenneT en Gasunie. Het helpt SDR en de RES verder in de ontwikkeling naar een duurzaam en energieneutraal 2050. Met als tussendoel 49% CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990.