Wat vinden gemeenten en waterschap van kernenergie?

De Provincie Zeeland heeft op 27 september 2023 gesprekken gevoerd met bestuurders van andere Zeeuwse overheden (gemeenten, waterschap).

Hier volgen de hoofdpunten van de kansen, bedreigingen, voorwaarden en ideeën die zij hebben of zien met betrekking tot het langer openhouden van de huidige kerncentrale in Borssele en het mogelijk bouwen van twee nieuwe kerncentrales op die locatie. Ze staan hieronder beknopt en in willekeurige volgorde weergegeven.

Werkgelegenheid

  • Werk voor goed opgeleide specialisten en kenniswerkers
  • De krapte aan personeel neemt toe door aanzuigende werking van personeel voor de bouw van de kerncentrales

Kansen Onderwijs &

  • Kennisontwikkeling: nucleair, waterstof.
  • Creëer een soort ‘brainport’ (voorbeeld Eindhoven), dit zet Zeeland op de kaart
  • Koppeling met Delta Climate Center, Scalda, HZ, UCR, Universiteiten van Utrecht en Wageningen (voedsel-, water- en energietransities)

Infrastructuur en Mobiliteit

  • Aanlanding Wind op Zee bij Terneuzen in plaats van Borsele; dat ontlast het Sloegebied
  • Inzetten op biogas en waterstof als bron om huizen te verwarmen (een uitzondering op het advies van het Rijk om dit niet te doen en deze uit de Transitievisie Warmte te halen)
  • Dijken aanbrengen, verleggen, verhogen en (water)transportleidingen voor kerncentrales geeft kansen: alle kosten voor het Rijk
  • Koppelkansen van dijkwerkzaamheden: optimaliseren van het watersysteem van Borsele, meer zoet water
  • Aanleg (infrastructuur voor) warmtenetten
  • Alle gemeenten aansluiten op de toekomstige waterstofleiding
  • Investeren in onderhoud van bestaande infrastructuur (zoals de Zeelandbrug en de Westerscheldetunnel) 
  • Versterk het openbaar vervoer
  • Verkeersbewegingen zullen enorm toenemen; zorgen over infrastructuur, vooral in Reimerswaal, het smalste deel van Zeeland (Vlaketunnel is een bottleneck)
  • Als de Westerscheldetunnel tolvrij wordt, krijgen we opstoppingen op aan- en afvoerroutes
  • Netcongestie remt economische ontwikkeling
  • Ruimtegebruik laat weinig ruimte over voor andere ontwikkelingen in Sloegebied & Haven

Veiligheid

  • Risico’s nemen toe; betrekken van de Veiligheidsregio

Internationalisering

  • Stroomnetwerk verbindt Zeeland met Europa,
  • Nucleaire sector is heel internationaal, medewerkers van de centrales als ze in bedrijf zijn en tijdens de bouw duizenden bouwmedewerkers waaronder veel internationale specialisten met nucleaire kennis

Bouw kerncentrales

  • Insteek is bouw traditionele kerncentrales. Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van kernenergie: innovatieve kerncentrales met minder ruimtegebruik en minder afval (thorium, SMR). Kunnen we nog switchen van bouwmethode als nieuwe centrales haalbaar zijn?
  • Leveringszekerheid
  • Zorgen om risico van mede-eigendom van een private partij
  • Gebruik de opgewekte energie voor Zeeland en niet voor Randstad/Europoort

Brede welvaart

  • Groei van voorzieningen
  • Onderhandel met het Rijk over een fonds om regionale en lokale initiatieven te ondersteunen die leefbaarheid verbeteren
  • Huisvesting arbeidsmigranten is een probleem; aan huidige vraag is al moeilijk te voldoen

Klimaat/Natuur

  • Ontwikkelingen kunnen ‘van het aardgas af’ versnellen
  • Versneld van Zeeuwse industrie
  • Als er in Natura2000 gebied wordt gebouwd of verstoord (Westerschelde) is de kans aanwezig dat er een extreme natuurcompensatie moet plaatsvinden

Landschap

  • Zuid-Beveland staat al (te) vol met hoogspanningsmasten
  • Ruimtebeslag is enorm
  • Aanleg van stille, groene ‘onthaast’ zones waar natuur, , landelijk wonen en recreatie samengaan

Samenwerking met het Rijk

  • Er wordt aandacht gevraagd voor een goede en tijdige informatievoorziening van het ministerie naar de inwoners van Zeeland
  • Niet alleen de lasten, zeker ook de lusten in de vorm van innovatieve ontwikkelingen in Zeeland. Dit spoor moet parallel lopen aan de ontwikkelingen van verlenging/nieuwe centrales
  • Zorg dat je de randvoorwaarden vooraf vastlegt en/of verzilvert. Hoe voorkomen we een situatie zoals bij de Marinierskazerne?

Financiën

  • Vanwege toename risico’s verhoging gemeentefonds en uitkering aan Veiligheidsregio
  • Wat betekenen de kerncentrales op het grondgebied van Borsele voor de van die gemeente? Let op: de wetgeving over leges verandert, dus zorg dat de centrales straks wel flink bijdragen aan de gemeentekas
  • De kosten voor het ontmantelen van de huidige kerncentrale: voor wie? Aandacht voor eigendom (aandeelhoudersstrategie)

Algemeen

  • De volledige breedte van alle gevolgen is nog niet in beeld. Hoe groot is het draagvlak als alles in beeld is en hebben we het in beeld vóórdat het genomen wordt?
  • We moeten als regio samen optrekken
  • Goede balans tussen veiligheid, zorgvuldigheid, snelheid en nieuwe innovaties
  • Pakket randvoorwaarden moet herkenbaar zijn voor iedereen
  • Zorg dat Zeeland er echt beter van wordt en dat het niet een extra last wordt
  • Organiseer een goed proces met burgerparticipatie
  • Maak het (vervolg)proces helder; gelijkwaardige informatievoorziening ook met gemeenteraden