Soortenbescherming

De Wet natuurbescherming beschermt plant- en diersoorten. Hebben uw plannen, activiteiten of projecten gevolgen voor beschermde soorten? Dan heeft u mogelijk toestemming nodig. Deze toestemming noemen wij een ontheffing.

Het beschermen van planten- en diersoorten staat vast in de Wet natuurbescherming. Volgens deze wet mag u geen schade toebrengen aan beschermde dieren en planten. Dat betekent bijvoorbeeld dat u beschermde dieren niet mag doden en hun nesten niet mag beschadigen. In de Soortendatabase van het Rijk vindt u welke soorten beschermd zijn. Sommige dieren zijn kwetsbaar, zoals vleermuizen, gierzwaluwen, steenuilen en huismussen. In een land als Nederland waar veel mensen wonen, is goede bescherming van de natuur belangrijk. Gaat het goed met de natuur, dan is er ook meer ruimte voor economische en maatschappelijke activiteiten.

Ruimtelijke ingrepen

U kunt met de Wet natuurbescherming te maken krijgen als u buiten aan het werk gaat. Bijvoorbeeld wanneer u een terrein gaat inrichten of een (water)weg gaat aanleggen. Gaat u (ver)bouwen? Dan kunt u ook te maken krijgen met de Wet natuurbescherming. Het is belangrijk dat u snel weet of een activiteit mogelijk schade toebrengt aan planten- en/of diersoorten. Zo voorkomt u dat u uw activiteiten moet stilleggen als er toch beschermde soorten blijken te zijn.

Het kan zijn dat er een vrijstelling geldt voor het doden van dieren. Een vrijstelling betekent dat een verbod niet geldt voor u. Voor welke dieren in de provincie Zeeland een vrijstelling geldt vindt u in Omgevingsverordening Zeeland 2018. Sinds 8 december 2020 is er geen vrijstelling meer voor de bunzing, haas en konijn. Dit geldt bij ruimtelijke inrichting, beheer en bestaand gebruik.

TOESTEMMING NODIG? DOE HIER DE CHECK

Faunabeheer en voorkomen van schade

Beschermde dieren mag u niet doden of vangen. Ook hun nesten en holen moeten met rust gelaten worden. Soms veroorzaken dieren schade aan gewassen en dijken. Ze kunnen zelfs een bedreiging zijn voor de gezondheid. De eerste stap is dat u probeert te voorkomen dat zij schade veroorzaken. Met voorkomen bedoelen we dat u ervoor probeert te zorgen dat er geen schade plaatsvindt. Bijvoorbeeld door een hek rond uw gewassen te plaatsen.

Is er geen andere oplossing, dan kunnen de dieren worden gedood, gevangen of weggejaagd. Hier is wel toestemming voor nodig. Toestemming om beschermde dieren te doden, vangen of wegjagen is in de Wet natuurbescherming geregeld via de vrijstelling, opdracht en ontheffing.

Sommige dieren veroorzaken schade in het hele land. Deze dieren mogen zonder toestemming gedood worden. Alleen grondgebruikers mogen Canadese ganzen, houtduiven, konijnen, kauwen, vossen en zwarte kraaien doden. Grondgebruikers zijn eigenaren of pachters. Dit zijn vrijstellingen die voor heel Nederland gelden.

Er zijn ook vrijstellingen die gelden in een bepaalde provincie. De diersoorten en handelingen waarvoor in de provincie Zeeland een vrijstelling geldt staan in de Omgevingsverordening Zeeland 2018. Vanaf 8 december 2020 geldt geen provinciale vrijstelling meer voor de haas bij schade aan gewassen buiten het jachtseizoen. In plaats daarvan werken we weer met ontheffingen.

Opdracht

In Zeeland is er een opdracht van Gedeputeerde Staten om muskusratten en beverratten, rosse stekelstaarten en nijlganzen te doden. Het doden van muskusratten en beverratten is in het belang van de gezondheid en openbare veiligheid. Het doden van nijlganzen is om schade aan flora en fauna tegen te houden. Behalve voor muskusrattenbestrijders van de Zeeuwse waterschappen is er schriftelijke toestemming nodig van de grondgebruiker. Daarnaast is een opdracht gegeven aan de Stichting Wildaanrijdingen Nederland (SWN) om vogels en zoogdieren te doden om onnodig lijden van deze dieren te voorkomen. Tot slot is opdracht gegeven om verwilderde duiven te doden op landbouwpercelen van Limagrain Nederland B.V. in de gemeente Reimerswaal.

Ontheffing

De Provincie geeft de meeste ontheffingen voor het voorkomen van schade aan de Faunabeheereenheid Zeeland op grond van een Faunabeheerplan. U vindt de faunabeheerplannen onderaan deze webpagina bij downloads. Het gaat om ontheffingen voor bijvoorbeeld het doden van reeën. De Faunabeheereendheid brengt ieder jaar verslag uit over de ontheffingen die zij gebruikt hebben.

Wilt u de ontheffingen gebruiken van de Faunabeheereenheid Zeeland? Kijk dan eerst in de lijst. Staat de toestemming die u wilt gebruiken in deze lijst? Neem dan contact op met de Faunabeheereenheid Zeeland.

In situaties waarvoor de Faunabeheereenheid geen ontheffing heeft, kunt u zelf een individuele ontheffing aanvragen.

Aan de slag

Vraagt u een omgevingsvergunning aan bij de gemeente? Dan controleren zij of deze overeenkomt met de verplichtingen van de Wet natuurbescherming. U kunt bij de Provincie ook een aparte ontheffing aanvragen. Als u een ontheffing aanvraagt, dan moet u de provincie daarvoor leges betalen. Hoe hoog deze leges zijn, vindt u in hoofdstuk 5 van de Tarieventabel in de Legesverordening Zeeland 2018.

een ontheffing aanvragen doet u op de volgende manier:

U gebruikt de onderstaande verplichte formulieren. Deze print u uit en ondertekent u.
Dit is altijd het basisformulier en het formulier soortenbescherming of schadebestrijding
U stuurt de aanvraag naar provincie@zeeland.nl of het postadres hieronder.
Let op: u moet uw aanvraag altijd ondertekenen.

Postadres:
Provincie Zeeland
Afdeling POJZ t.a.v. Team Wet natuurbescherming
Postbus 6001
4330 LA Middelburg

U kunt deze formulieren helemaal digitaal invullen. Het is nog wel nodig om de formulieren uit te printen en te ondertekenen. U kunt ze dan per post of (gescand) per e-mail versturen. Ook kunt u de volgende pdf’s printen en met pen invullen.

Andere regelgeving

Als u bomen of struiken wilt kappen kunnen er nog andere regels gelden. Het kan zijn dat u het kappen moet melden bij de Provincie. Kijk hiervoor op onze pagina Bomen kappen. Misschien heeft u ook toestemming nodig van de gemeente. Vraag dit van te voren na bij de gemeente waar u wilt kappen.

Gaat u uw activiteit, plan of project uitvoeren in of rondom een Natura 2000-gebied? Dan kan dat negatieve gevolgen hebben voor de beschermde natuur in dat gebied. Is er in het beheerplan van dat gebied geen vrijstelling geregeld voor uw activiteit? Ga dan na of een vergunning nodig is. Meer informatie vindt u op onze pagina Gebiedsbescherming.

Contact

Wilt u advies over de bescherming van dieren en planten onder de Wet natuurbescherming? Dan kunt u mailen naar natuurbeschermingswet@zeeland.nl.

BIJ12, unit Faunazaken

BIJ12 houdt zich bezig met taken op het gebied van faunaschade door beschermde dieren die in het wild leven. Zij kunnen u helpen om faunaschade te voorkomen. Zo vindt u op de website van BIJ12 de ‘faunaschade preventie kit’. Hierin staan manieren en middelen waarmee u schade kunt voorkomen. Als dat niet (meer) mogelijk is, kunnen agrariërs in bepaalde gevallen bij BIJ12 terecht voor een tegemoetkoming in de schade. De afhandeling van de tegemoetkoming faunaschade regelt u digitaal via www.mijnfaunazaken.nl. Voor het meldpunt en subsidies kunt u contact opnemen met BIJ12 via BIJ12 - Werkt voor provincies.

Schade veroorzaakt door een wolf kunt u melden via Wolf - BIJ12. Ziet u een wolf, dan kunt u deze melden via Wolven in Nederland.

Handhaving Wet natuurbescherming

Vermoedt u dat de Wet natuurbescherming overtreden wordt? Meld dit dan bij de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Zeeland.

Regionale Uitvoeringdienst (RUD)
+31 115 745100
info@rud-zeeland.nl

Veel gestelde vragen

Op wat beoordeelt de Provincie bij soortenbescherming

Bekijk dit antwoord Sluit dit antwoord

Doet u een aanvraag voor een ontheffing bij de Provincie, dan beoordelen wij uw aanvraag. Daarbij wordt gekeken naar de volgende punten:

Wat wilt u precies gaan doen en wanneer?
Hoe groot is het gebied waarop uw activiteit invloed heeft?
Zijn er binnen dat gebied beschermde plant- en diersoorten aanwezig?
Zo ja, welke soorten en welke functie heeft het gebied voor deze soorten?
Verwacht u effecten op deze soorten door uw activiteiten?
Kunt u de effecten voorkomen door te werken volgens goedgekeurde gedragscodes, of door bewezen effectieve maatregelen uit te voeren?
Als dit niet mogelijk is, kunt u de activiteit aanpassen zodat u effecten voorkomt?
Als dit ook niet mogelijk is, vraagt u een ontheffing aan. Bij de aanvraag voegt u de uitwerking van bovenstaande stappen bij. Als u ontheffing wordt verleend, zijn hier waarschijnlijk voorwaarden aan verbonden.

Voorbeeld sloop of opknappen: nesten van de gierzwaluw

Bekijk dit antwoord Sluit dit antwoord

Stel, u wilt een gebouw (laten) opknappen of slopen dat wordt bewoond door de gierzwaluw. Deze soort gebruikt het hele jaar door vaste rust- en verblijfplaatsen. Daarom zijn hun nesten en leefomgeving het hele jaar beschermd. Slopen en opknappen is dan bijna altijd een overtreding van de Wet natuurbescherming. Daarom vraagt u een ontheffing aan bij de Provincie.

Kunt u laten zien dat de werkzaamheden echt noodzakelijk zijn? En zijn er geen betere mogelijkheden? Alleen dan kan de Provincie u een ontheffing verlenen. Wij beoordelen uw aanvraag en verlenen u een ontheffing als dat mogelijk is. Aan de ontheffing zijn voorwaarden verbonden. Het doel van de ontheffing is om effecten op de gierzwaluw zoveel mogelijk te voorkomen. Veel voorkomende voorwaarden zijn:

Op laten stellen van een ecologisch werkprotocol door een goedgekeurde ecoloog
Bij het opknappen worden de rust- en verblijfplaatsen van de gierzwaluw met rust gelaten en toegankelijk gehouden
U werkt buiten de meest kwetsbare periode. Voor de gierzwaluw is dit tijdens het broedseizoen en tijdens extreme kou
U andere verblijfplaatsen aanbiedt vlakbij
Het leefgebied van de gierzwaluw verbetert in een bestaand of nieuw leefgebied
Heeft u andere verblijfplaatsen aangeboden? Dan mag u beginnen met het ongeschikt maken van de originele verblijfplaatsen. Dit doet u buiten de meest kwetsbare periode

Voorbeeld sloop of opknappen: bewoning door de huismus

Bekijk dit antwoord Sluit dit antwoord

Stel, u wilt een gebouw (laten) opknappen of sloten dat wordt bewoond door de huismus. Deze soort gebruikt het hele jaar door vaste rust- en verblijfplaatsen. Daarom zijn hun nesten en leefomgeving het hele jaar beschermd. Slopen en opknappen is dan bijna altijd een overtreding van de Wet natuurbescherming. Daarom heeft u een ontheffing nodig.

Kunt u laten zien dat de werkzaamheden echt noodzakelijk zijn? En zijn er geen betere mogelijkheden? Alleen dan kan de Provincie u een ontheffing verlenen. Wij beoordelen uw aanvraag en verlenen u een ontheffing als dat mogelijk is. Aan de ontheffing zijn voorwaarden verbonden. Het doel van de ontheffing is om effecten op de huismus zoveel mogelijk te voorkomen. Veel voorkomende voorwaarden zijn:

Op laten stellen van een ecologisch werkprotocol door een goedgekeurde ecoloog
Bij het opknappen worden de rust- en verblijfplaatsen van de huismus met rust gelaten en toegankelijk gehouden
U werkt buiten de meest kwetsbare periode. Voor de huismus is dit tijdens het broedseizoen en tijdens extreme kou
U andere verblijfplaatsen aanbiedt vlakbij
Het leefgebied van de huismus verbetert in een bestaand of nieuw leefgebied
Heeft u andere verblijfplaatsen aangeboden? Dan mag u beginnen met het ongeschikt maken van de originele verblijfplaatsen. Dit doet u buiten de meest kwetsbare periode

Voorbeeld kappen van een bomenrij: vliegroute van de gewone dwergvleermuis

Bekijk dit antwoord Sluit dit antwoord

De leefomgeving van de gewone dwergvleermuis en andere vleermuissoorten is heel verschillend. Ze hebben vaak aparte kraamverblijfplaatsen in de zomer en aparte winterverblijven. U vindt verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis vaak in gebouwen. Maar hun leefgebied buiten gebouwen is net zo belangrijk. De gewone dwergvleermuis gebruikt bijvoorbeeld een heel netwerk aan vliegroutes en jachtgebieden. Dit netwerk bestaat vooral uit herkenningspunten en lijnelementen, zoals bomenrijen.

Wilt u een bomenrij (laten) kappen die de gewone dwergvleermuis gebruikt als vliegroute? Dan verstoort u de leefomgeving van deze soort. Het kappen van de bomenrij is dan bijna altijd een overtreding van de Wet natuurbescherming. Daarom heeft u een ontheffing nodig.

Kunt u laten zien dat de werkzaamheden echt noodzakelijk zijn? En zijn er geen betere mogelijkheden? Alleen dan kan de Provincie u een ontheffing verlenen. Wij beoordelen uw aanvraag en verlenen u een ontheffing als dat mogelijk is. Aan de ontheffing zijn voorwaarden verbonden. Het is doel van de ontheffing is om effecten op de gewone dwergvleermuis zoveel mogelijk te voorkomen. Veel voorkomende voorwaarden zijn:

Op laten stellen van een ecologisch werkprotocol door een goedgekeurde ecoloog
U werkt buiten kwetsbare perioden. Wanneer dit is hangt af van de functie van de vliegroute. Een ecoloog kan u helpen bij het bepalen hiervan
U verdeelt uw activiteiten in ruimte en tijd. U kapt dan bijvoorbeeld niet de hele bomenrij in een keer, maar om en om. Vervolgens plant u opnieuw bomen, en vervangt u na vijf jaar de andere bomen
U andere vliegroutes aanbiedt