Waterbeleid

Zeeland is omringd door water. Dat maakt onze provincie zo aantrekkelijk. Maar het vraagt ook om alert te blijven op de veiligheid en te blijven zorgen voor de kwaliteit van het water. Met het waterbeleid draagt de Provincie Zeeland eraan bij dat het water schoon blijft, dat we bij zware neerslag zo min mogelijk wateroverlast ervaren en dat er voldoende zoet water is voor de landbouw. En samen met het Rijk zorgen we ervoor dat dijken en dammen voldoende veiligheid bieden én goed passen in het Zeeuwse landschap.

Goede waterkwaliteit

Europese Kaderrichtlijn Water (KRW)

Het regionale beleid voor de waterkwaliteit is opgesteld aan de hand van het Europees waterbeleid. Dit Europese beleid gaat ervan uit dat voor het bereiken van een goede waterkwaliteit internationale afspraken nodig zijn. Water trekt zich namelijk weinig aan van landsgrenzen. Sinds 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht. De bedoeling is dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa uiterlijk in 2027 op orde is. Dit stemt het Rijk met provincies en waterschappen af in stroomgebiedbeheerplannen.

De Europese Kaderrichtlijn Water in het kort:

beschermt alle wateren – rivieren, meren, kustwateren en grondwateren
stelt doelen om ervoor te zorgen dat alle wateren uiterlijk in 2027 de ‘goede toestand’ hebben bereikt
vereist dat er per stroomgebied een beheersysteem wordt opgezet, waarin er rekening mee wordt gehouden dat watersystemen niet stoppen bij bestuurlijke grenzen en landgrenzen
vereist grensoverschrijdende samenwerking tussen landen en tussen alle betrokken partijen
zorgt ervoor dat alle belanghebbenden, met inbegrip van maatschappelijke organisaties en lokale gemeenschappen, actief deelnemen aan waterbeheer
zorgt voor de vermindering en beperking van verontreiniging, ongeacht de bron (landbouw, industriële activiteiten, stedelijke gebieden, enzovoorts)
vereist het voeren van een waterprijsbeleid en zorgt ervoor dat de vervuiler betaalt
houdt de milieubelangen en de belangen van gebruikers in evenwicht

Bestuursakkoord Water

In mei 2011 hebben het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en waterbedrijven het Bestuursakkoord Water ondertekend. Sindsdien is dat een aantal keer bijgewerkt. Dit akkoord bevat onder meer afspraken over waterbeheer en over de waterkwaliteit en de bijkomende kosten. Doel is om door meer samenwerking en doelmatiger werken te voorkomen dat de kosten voor rioleringen en afvalwaterzuivering verder stijgen. In Zeeland werken het Waterschap Scheldestromen en gemeenten hier samen aan. De Provincie heeft deze samenwerking in gang gezet. Het waterschap heeft de leiding daarna overgenomen en de Provincie ziet toe op de samenwerking.

Waterwet en Omgevingsverordening Zeeland 2018

In de Waterwet zijn regels opgenomen over het waterbeheer. De Provincie heeft het beleid voor (de bescherming van) het grond- en oppervlaktewater opgenomen in het Omgevingsplan Zeeland 2018. Daarnaast zijn in de Omgevingsverordening Zeeland 2018 regels voor de bescherming van de grondwaterkwaliteit in grondwaterbeschermingsgebieden vastgelegd (zie: Milieuregels en handhaving). Verder zijn in deze verordening regels opgenomen ter bescherming van kwetsbare (natuur)gebieden die gevoelig zijn voor verdroging.

Naast provinciale regels gelden er regels van het Waterschap Scheldestromen als beheerder van binnendijkse wateren in Zeeland en het Rijk als beheerder van rijkswateren, zoals vergunning- en meldplichten voor het onttrekken van grondwater en activiteiten die van invloed (kunnen) zijn op het oppervlaktewater.

Wateroverlast voorkomen

Waterbeleid 21ste eeuw

Na het hoge water en de wateroverlast in de jaren negentig werd duidelijk dat Nederland anders met water om moet gaan. Doordat het klimaat verandert, komen er vaker zware regenbuien, komt er meer (smelt)water via de rivieren ons land binnen en stijgt de zeespiegel.

Om te voorkomen dat dit meer wateroverlast geeft, hebben het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen het Waterbeleid 21ste Eeuw ontwikkeld. Water moet de ruimte krijgen, voordat het die ruimte zelf neemt. Dit betekent dat de overheid maatregelen neemt om overlast in de toekomst te voorkomen. In het landschap en in de stad moet meer ruimte gemaakt worden om water op te slaan, bijvoorbeeld door het aanleggen van waterpartijen in woonwijken.

Deltaprogramma

Het Waterbeleid 21ste Eeuw heeft een vervolg gekregen in het Deltaprogramma dat door het Rijk is vastgesteld. Onderdelen van het Deltaprogramma zijn de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie en het deelprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Deze zijn gericht op het voorkomen van wateroverlast op de lange termijn, tot 2050.

Kern van het beleid is dat alle overheden samen afspreken dat zij steden en andere bebouwde gebieden minder kwetsbaar maken voor extreme omstandigheden: een overstroming, een hevige regenbui, langdurige droogte en extreme hitte. Dat doen ze door met deze extreme omstandigheden rekening te houden bij de aanleg van nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen, het opknappen van bestaande bebouwing, vervanging van rioleringen en wegonderhoud.

Provinciale kaders

De Provincie heeft de Waterwet en het Waterbeleid 21e Eeuw uitgewerkt in de Omgevingsverordening Zeeland 2018. Hierin staan normen voor de regionale watersystemen (het slotenstelsel). Ze moeten bij zware neerslag voldoende water kunnen opslaan en afvoeren. Voor stedelijk gebied geldt als norm dat er eens in de 100 jaar ernstige wateroverlast mag optreden. Voor landelijk gebied is de norm eens in de 25 jaar. In gebieden waar kassen staan, geldt een norm van eens in de 50 jaar. Aan de hand van deze normen zorgt het waterschap voor de nodige inrichtingsmaatregelen en voorzieningen om wateroverlast te voorkomen.

Waterbeheer

Het waterbeheer van de Zeeuwse (binnendijkse) regionale wateren is in handen van het Waterschap Scheldestromen. Het waterschap richt zich op de Omgevingsverordening Zeeland 2018 en het Omgevingsplan Zeeland 2018, waarin de Provincie de hoofdlijnen heeft vastgelegd. De Provincie houdt toezicht op de uitvoering van het waterbeheer door het waterschap. Het Rijk is verantwoordelijk voor het beheer van de buitendijks gelegen rijkswateren.

Robuust Watersysteem Zeeuws-Vlaanderen

In een robuust watersysteem is de waterstroom zo georganiseerd dat het in dienst staat aan alle functies in een gebied. Het zorgt voor balans tussen vraag en aanbod, voor meer beschikbaar zoet water en het vergroot de zelfvoorziening van water in de regio. Door meer en beter samen te werken, kan er meer binnen een kleiner budget worden gedaan. In Zeeland is veel kennis over waterveiligheid, klimaatverandering, zoutintrusie, zoetwaterkrapte, wateroverlast en omgaan met water in drogere perioden. Deze kennis wisselen we met verschillende Nederlandse en Vlaamse partijen uit.