Borselse Voorwaarden voor grootschalige energietransitie
Het Rijk onderzoekt het langer openhouden van de huidige kerncentrale en de bouw van twee extra kerncentrales in Borssele. Als de plannen van het Rijk doorgaan, heeft dit gevolgen voor Zeeland. Wat deze gevolgen exact zijn, weten we op dit moment nog niet.
Naast de eventuele plannen voor kernenergie komt er nog veel meer op Zeeland af als het gaat om energie-infrastructuur. Zo moeten er extra elektriciteitskabels komen voor onder andere de elektriciteit die van zee komt en zijn er vergaande plannen voor een waterstofnetwerk. Het grootste deel van deze plannen speelt zich af in de regio Borsele.
De gemeente Borsele en de Provincie Zeeland bepalen niet of deze projecten doorgaan, daarover besluit de Tweede Kamer. Maar deze projecten hebben wel invloed op de (leef)omgeving van de inwoners. Daarom willen zowel de Provincie als gemeente met behulp van inwoners voorwaarden stellen aan de mogelijke komst van nieuwe kerncentrales.
Borsele Voorwaarden Groep
De gemeente Borsele stuurde begin 2023 al haar inwoners een brief met daarin de vraag zich aan te melden voor de Borselse Voorwaarden Groep. 366 inwoners meldden zich aan. Vervolgens stelde Participatieadviesbureau EMMA op basis van de criteria woonplaats, leeftijd en geslacht een representatieve groep van circa honderd inwoners samen, inclusief een afgevaardigde van elke dorpsraad.
De Borselse Voorwaarden Groep stelde in vijf bijeenkomsten de Borselse Voorwaarden op. De groep werd daarbij ondersteund door vijftien experts uit de regio. De experts brachten hun kennis in over bijvoorbeeld kernenergie, duurzaamheid , ecologie, veiligheid, juridische zaken, ruimtelijke ordening en infrastructuur. Zeven deelnemers van de Voorwaarden Groep brachten ook een bezoek aan Hinkley Point C in Engeland, waar op dit moment twee kerncentrales worden gebouwd. Ze bezochten de bouwwerf, een opleidingsinstituut, de Hinkley campus (huisvesting voor werknemers) en één van de parkeerterreinen voor pendeldiensten. Ook spraken zij met de politie, beveiliging, een makelaar, een boer, dorpsraden en omwonenden. Een verslag van deze bijeenkomst is te vinden op de website van de gemeente Borsele.
Tijdens de laatste bijeenkomst van de Voorwaarden Groep op dinsdag 24 oktober werden de voorwaarden overhandigd aan het college en de gemeenteraad. Burgemeester Gerben Dijksterhuis: "Ik ben onder de indruk van het voorwaardenpakket dat er nu ligt. Elke voorwaarde telt en is een onmisbaar ‘puzzelstukje’ voor het behoud van onze leefkwaliteit. Ik vind het heel bijzonder dat honderd inwoners in de leeftijd van 16 tot 85 jaar zoveel tijd en energie in het proces hebben geïnvesteerd en het eens zijn geworden over 39 voorwaarden. Ze hebben alles op tafel gekregen wat belangrijk is voor de omgeving. Ze bedachten niet alleen voorwaarden om de impact van de projecten op de leefomgeving zoveel als mogelijk te beperken. Ze formuleerden ook voorwaarden voor compensatie, waarmee de leefkwaliteit wordt behouden of zelfs wordt vergroot."
39 voorwaarden
Het Borselse pakket aan voorwaarden bestaat uit 39 voorwaarden die zijn opgedeeld in tien pakketten op thema. Zo zijn er voorwaarden rond ‘bouwruimte en logistiek’, ‘veiligheid en gezondheid’, ‘klimaat, energie en duurzaamheid ’, ‘landschap, natuur en recreatie’, ‘communicatie en draagvlak’, ‘eigenaarschap’, ‘huisvesting’, ‘wonen’, ‘leefbaarheid en voorzieningen’, ‘onderwijs, kennis en economische ontwikkeling’ en ‘compensatie en schadeloosstelling’. De voorwaarden beschrijven de kansen en/of bedreigingen, wat het doel is, wat de precieze voorwaarde is en op basis van welke afweging deze voorwaarde is opgesteld. Ook staat er beschreven voor welk van de grootschalige energieprojecten de voorwaarde van toepassing is.
De 39 voorwaarden, gebundeld in tien pakketten op thema, van de Borselse Voorwaarden Groep zijn te lezen op www.borsele.nl/borselse-voorwaarden.
Zeeuws pakket aan voorwaarden en kansen
De Borselse voorwaarden worden in de besluitvormende gemeenteraadsvergadering van 11 januari 2024 vastgesteld. Daarna bundelen de gemeente en de Provincie Zeeland hun voorwaarden en gaan hierover het gesprek aan met het Rijk. Uiteindelijk komt er dan één Zeeuws pakket met voorwaarden en kansen.
Zeeuwse inwoners konden van 2 tot en met 27 oktober hun mening geven over de kansen en voorwaarden die de Provincie kan stellen aan de eventuele komst van nieuwe kerncentrales en de bedrijfsduurverlening van de huidige kerncentrale. Ruim 1300 Zeeuwen vulden de online vragenlijst in. Samen met de opgehaalde meningen van het Zeeuwse bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en medeoverheden vormt dit de basis voor de uiteindelijke voorwaarden en kansen.
Beeld: Gemeente Borsele